پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

اساسا کار یکی از مولفه های تعیین کننده در روند پیشرفت و شکوفایی کشورها محسوب می شود و به تعبیری می توان گفت اعتبارات،برنامه ریزی و کار وتلاش سه ضلع رشد،توسعه و بالندگی جوامع به شمار می رود و نقصان در هر کدام از این مولفه ها،سیکل و روند توسعه کشور را با دشواری بسیاری مواجه می سازد.

با دقت نظر میدانی در فعالیت کارمندان برخی از ادارات به وضوح مشاهده می شود که عده ای از پرسنل به اصطلاح فعال در مجموعه های اداری به عناوین مختلف محل کار خود را ترک می کنند و در صورت حضور در سر مسئولیت  سازمانی خود نیز کار آمدی که بطور اصولی و نسبی از آنان انتظار می رود محقق نمی شود.

ارسال پیامک،مکالمات تلفنی طولانی مدت،خرید زمان به بهانه وقت ناهاری یا نماز فراتر از چارچوب و عرف تعیین شده،گپ و گفت های شخصی حاشیه ای با موضوعات خارج از وظایف حیطه اداری با همکاران و کارمندان دیگر،سرک کشیدن به بخش ها و واحد های مختلف اداری به بهانه پیگیری یک نامه،کسالت ها و بیماری های ظاهری از نمونه مواردی است که بعضا مشاهده می شود و متاسفانه روند کار مفید را به نحو چشمگیری تنزل می دهد.

طبق آخرین آمار منتشر شده در سال گذشته،میانگین کار مفید در ایران 15 دقیقه و حداکثر25 دقیقه است،به عبارت دیگر از 8 ساعت اداری(بطور معمول)بطور تقریبی 20 تا 30 درصد از زمان مورد اشاره حاوی کار مفید است و مابقی هدر رفتی است که به انحای  مختلف صورت می گیرد.

پیرو بررسی های آماری منتشر شده در سال 90 میزان سرانه کار مفید در ایران سالانه 800 ساعت است و این در حالی است که کشور ژاپن از دوهزار و 420 ساعت،کره جنوبی یک هزار و 900 ساعت،آمریکا یک هزار و  360 ساعت،ترکیه یک هزار و 330 ساعت،پاکستان یک هزار و 100ساعت،آلمان یک هزار و 700 ساعت و افغانستان 950 ساعت کار مفید در طول سال برخوردار است.

محمد حسن قدیری ابیانه،سفیر پیشین ایران در مکزیک و استرالیا و نویسنده کتاب کلیدهای پیشرفت در خصوص سرانه پایین کار مفید در ایران می گوید:متوسط کار روزانه در ایران 22 دقیقه و کره جنوبی 9 ساعت است و به واقع یکسال کارکرد هر فرد در کره جنوبی به اندازه 26 سال کارِ فرد مشابه در ایران است.

آمار فوق برای کشوری که در اندیشه خارج شدن از رکود اقتصادی است نگران کننده به نظر می رسد.

**وابستگی به نفت یک از علل اصلی پایین بودن کار مفید درایران

محمد حکیمی،جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران در تشریح علل پایین بودن سرانه کار مفید در ایران گفت:بخشی از ساختار و نظام اداری ما برگرفته از الگوهای کشورهای غربی است و به دلیل ناهمخوانی که میان ساختار موجود و فرهنگ موجود در ایران وجود داردکارآمدی  و بازدهی اداری دچار چالش می شود.

ولی ا...رضامند،کارشناس اقتصادی نیز وابستگی به درآمدهای نفتی را یکی از اصلی ترین علل این معضل عنوان کرد.

وی افزود:اتکاء اقتصاد به درآمدهای نفتی میزان بهره وری را کم می کند ولی در ایران با تکیه بر پول نفت، دلدادگی به کار مضاعف بر مبنای تلاش و همت درونی در برخی مجموعه ها آنطور که باید وجود ندارد.

رضامند گفت:چند شغله بودن برخی از کارمندان برای تامین معیشت و ارتزاق هر چه مطلوب تر و فربه بودن بدنه دستگاه دولتی از دیگر دلایل تاثر گذار در اُفت و  پایین بودن سرانه کار مفید در ایران محسوب می شود.

**دستاورد استمرار سرانه پایین کار مفید،تنبلی وتن پروری است

حکیمی، در تشریح تبعات و عوارض این نارسایی در جامعه و ساختار اداری ایران گفت:کندی روند پیشرفت،هدر رفت اعتبارات جاری،از تبعاتی است که این نا کار آمدی به همراه دارد و در صورت استمرار وضعیت موجود فرهنگ تن پروری و تنبلی در جامعه نهادینه خواهد شد که این امر آفت و ناهنجاری جبران ناپذیری برای کشور به همراه خواهد داشت.

**افزایش کار آمدی اداری با اتوماسیون اداری،خصوصی سازی و بسته های تشویقی

توسعه دولت الکترونیک و اتوماسیون اداری یکی از راهکارهای موثری به شمار می رود که می توان با اتکاء به آن کار آمدی اداری را به نحو قابل توجهی افزایش داد.

به واقع دولت الکترونیک علاوه بر اینکه راندمان کاری را افزایش می دهد از بروز فساد اداری نیز جلوگیری می کند زیرا میزان مراجعه ارباب رجوع به ادارات به حداقل ممکن کاهش می یابد.

خصوصی سازی و تحقق سیاست های اصل 44 ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب یکی از اقدامات  و تدابیر هوشمندانه ای است که در تقویت کارآمدی اداری نقشی بسزا ایفاء می کند زیرا فعالیت بخش خصوصی به دلیل اتکاء به سودآوری هر چه بیشتر با تلاش مضاعف همراه خواهد شد و کم کاری و هدر رفت انرژی در چنین عرصه ای کمتر مشاهده می شود.

ایجاد انگیزه ها و بسته های تشویقی برای ارتقاء شرایط شغلی از دیگر راهکارهای موثری است که باعث ترغیب کارمندان به فعالیت و کارآمدی هر چه بیشتر می شود.

البته نباید از نقش فرهنگ سازی و آموزش صحیح و اصولی در نهاد آموزشی و پرورشی کشور و خانواده ها به سادگی گذشت.

به واقع این تربیت و آموزش اصولی است که مسئولیت پذیری و وجدان کاری را بیدار نگه می دارد و ثمره آن تسریع و حرکت شتابنده توسعه و پیشرفت در تمامی ابعاد اقتصادی،سیاسی،اجتماعی،فرهنگی و...خواهد بود.

در آخر،ذکر این نکته ضروری است که نباید نارکارآمدی و کم کاری عده ای از کارمندان و پرسنل ادارات با ارگان ها را به تمامی بدنه و کارکنان مجموعه های دولتی تعمیم داد و به سادگی از زحمات شبانه روزی و جدی آنها چشم پوشی کرد.

پرسنلی که مسئولیت پذیری و وجدان کاری سرلوحه تمامی فعالیت های آنها به شمار می رود و متاسفانه گاهی عملکرد ناصحیح عده ای باعث می شود زحمات نیروهای خدوم،آنطور که در خور و شایسته است دیده نشود.