پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

احسان انصاری:مذاکرات ژنو در روزهای گذشته تفاوت معناداری با مذاکرات قبلی ایران با کشورهای موسوم به 1+5 داشت. در حالی که قبل از مذاکرات، اعلام شده بود که این مذاکرات یک روزه و در صورت نیاز دو روزه خواهد بود، اما به یک باره با حضور غیرمنتظره وزرای کشورهای آمریکا، آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین با جلسات فشرده و رایزنی های بی سابقه ای به روز سوم کشیده شد؛ این درحالیست که در هفته های آینده دوباره این مذاکرات در همین سطح برگزار خواهد شد. در این زمینه و برای واکاوی دقیق محتوای این مذاکرات با دکتر محمدحسن قدیری ابیانه، کارشناس عالی امور استراتژیک وزارت امور خارجه و سفیرسابق جمهوری اسلامی ایران در مکزیک، گواتمالا، بلیز و استرالیا به صورت اختصاصی گفت و گو کردیم. قدیری ابیانه، دکترای علوم دفاعی استراتژیک دارد و در سوابقش عضویت در ستاد 598 ( قطعنامه صلح بین ایران و عراق)، عضویت در کمیته آزاد سازی اسرای ایرانی و همچنین معاونت سخنگوی وزارت امور خارجه به چشم می خورد.

وی همچنین یکی ازهمراهان حضرت امام خمینی(ره) در نوفل لوشاتو بود و به سه زبان ایتالیایی، اسپانیایی و انگلیسی تسلط کامل دارد.در ادامه، متن گفت و گوی اختصاصی نسل فردا را با این دیپلمات کارکشته از نظر می گذرانید.

ارزیابی شما از مذاکرات پرفشار و نفس گیر ژنو به چه صورت بود؟آیا ایران و 1+5 به یک فصل مشترک جدید و بااهمیت رسیدند؟

به نظر من مذاکرات ژنو تکرار حماسه سیاسی بود که پس از حضور گسترده مردم در انتخابات و فرمایشات رهبر معظم انقلاب صورت گرفت.مقاومت ایران در برنامه هسته ای و همچنین حمایت رهبری و مردم از سیاست های خارجی دولت آقای روحانی غرب را از این شبهه ها خارج کرده است که توافق با ایران از سر استیصال نخواهد بود.این امر، غرب را به این نتیجه رسانده که تحریم ها اثر دلخواه آن ها را برجای نخواهد گذاشت و این کشورهای غربی هستند که در نهایت از تحریم ها علیه ایران متضرر خواهند شد.در این دور از مذاکرات که به نظر من مذاکرات مهمی صورت گرفت هیئت دیپلماتیک ایران با طرح برد-برد وارد مذاکرات شد و تلاش خود را برای توافق سازنده که حقوق ایران به طور کامل لحاظ شود، انجام داد.این نکته را نیز باید در نظر بگیریم که آمریکا در یک بحران عمیق اقتصادی به سر می برد و اقتصاد اروپا نیز روزهای خوبی را سپری نمی کند.این مذاکرات آزمونی برای غرب بود تا به شفاف سازی های ایران تن بدهند و بپذیرند که دیگر کشورها به غیر از خودشان هم حق استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای را دارند.

وزرای خارجه کشورهای اروپایی به چه دلیل به صورت غیرمنتظره عازم ژنو شدند؟حضور هیگ،فابیوس،وستروله و لاوروف چه تاثیری بر روند مذاکرات داشت؟ 

سفر غیرمنتظره وزرای خارجه کشورهای اروپا و ناتمام گذاشتن برنامه های روزمره خود و حضور در ژنو بدون شک نشانه به وجود آمدن شرایط و زمینه های توافق بین ایران و 1+5 بوده است.در این بین نکته قابل تأمل، رفتار و سخنان لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه بود که تلاش می کرد مذاکرات ژنو را با حاشیه سازی و در حالی که امید توافق وجود داشت تحت الشعاع قرار دهد.من، فابیوس را در این دور از مذاکرات، نماینده شخص نتانیاهو می دانم که سیاست های رژیم صهیونیستی را دنبال می کرد.نتانیاهو که رفتارهای آمریکا را نسبت به خودش و رژیم صهیونیستی دو پهلو،مبهم و غیر قابل اعتماد تلقی می کرد تصمیم گرفت اهدافش را از طریق کشور دیگری به جز آمریکا دنبال کند.شاید هم در خفا و به صورت پنهانی آمریکا و رژیم صهیونیستی به این نتیجه رسیده باشند که بهتر است،آمریکا در خط مقدم کارشکنی درمذاکره نباشد و کشور ثالثی چون فرانسه همان حرف رژیم صهیونیستی و آمریکا را به شکل و شیوه دیگری بزند.

با این وجود، رفتار فابیوس مورد انتقاد دیگر وزرای خارجه کشورهای اروپایی قرار گرفت. حتی این نکته قابل پیش بینی است که رفتار فابیوس در آینده مورد انتقاد محافل داخلی فرانسه قرار گیرد و منتقدان داخلی فرانسه هم نسبت به این سیاست ها واکنش نشان دهند.در نهایت، هم فابیوس و هم دولت فرانسه بر اثر فشار های داخلی و بین المللی ناچار به عقب نشینی خواهند شد. با تمام این اوصاف لوران فابیوس با یک برنامه ریزی و اهداف از پیش تعیین شده وارد ژنو شده بود و به نوعی تافته جدابافته وزاری خارجه اروپایی محسوب می شد. افکار عمومی جهان امروز بیش از هر زمان دیگری توان و قدرت تحلیل و ارزیابی اتفاقات بین المللی را دارد و به همین دلیل این حرکت های نخ نما شده هیچ گونه محلی از اعراب نخواهد داشت.

حضور غیرمنتظره جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در ژنو آن هم به صورت کاملا غیرمنتظره، بدون اعلام قبلی و در حالی که در سفر به خاورمیانه حضور داشت،چه پیامی برای این مذاکرات داشت؟

در مذاکرات دو طرفه آقای ظریف و خانم اشتون پیشرفت هایی حاصل شد؛ با این وجود اشتون احساس می کرد که توانایی و قدرت این را ندارد که راسأ تصمیم گیری کند؛به همین دلیل و در حالی که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا در سفر به خاورمیانه به سر می برد از وی درخواست کرد که به جمع مذاکره کنندگان بپیوندد. متعاقب آن، دیگر وزرای خارجی و از جمله کشورهای انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه و چین نیز وارد مذاکرات شدند. بدون شک کاترین اشتون، جان کری را رهبر جناح غربی مذاکرات ایران و 1+5 می داند، اما وزرای دیگر کشورها برای عقب نماندن از قافله عازم ژنو شدند. در این بین، فرانسه موضع افراطی اتخاذ کرد. با تمام این اوصاف، چنان چه غربی ها در راه توافق حرکت نکنند و توافق برد بردی که آقای دکتر ظریف به دنبال آن است محقق نشود، آ«گاه هم در سطح بین المللی و هم در سطح داخلی افکار عمومی به این نتیجه خواهد رسید که مقصر این عدم توافق، غربی ها هستند. این تلقی در هر حالت برای جمهوری اسلامی ایران، برد محسوب می شود؛ چرا که در بین مخالفان ایران و طرفین غربی، صف کشی و انشقاق به وجود می آورد و در نهایت در بین ملت ما انسجام بیشتری به وجود خواهد آورد.

جزئیات توافقات حاصل شده به چه صورت بوده است؟

توافق ایران می تواند در رابطه با شفاف سازی بیشتر باشد. در مقابل، این قضیه برای غرب مسجل خواهد شد که لازم است تحریم های بین المللی علیه ایران به طور کامل برداشته شود. ادامه تحریم ها بیشتر به ضرر غرب است تا به ضرر ایران. در این زمینه، مردم ایران برای تقویت موضع ایران در مذاکرات می بایست تمام تلاش خود را انجام دهند. در این زمینه، تلاش برای تحقق حماسه اقتصادی مد نظر رهبر معظم انقلاب می تواند تیر خلاص را به مقاومت غرب در برابر پرونده هسته ای ایران بزند. اگر نیاز ایران به ارز خارجی کاهش یابد و مردم مصرف کالاهای داخلی را به مصرف کالاهای خارجی ترجیح بدهند ما به بسیاری از خواسته های خود خواهیم رسید. اگر سرمایه ایرانی ها از دلالی و جابجایی های غیرضروری ثروت به تولید ثروت اختصاص یابد و اگر تمامی اقشار و صنوف اعم از مهندس،کارمند یا کارگر اهتمام بیشتر و بهتری در بهبود کیفیت و کمیت کالاهای تولید شده داخل به کارگیرند و ساعت مفید کاری در کشورمان افزایش یابد و اگر ساختارهای غلط اقتصادی در کشورمان اصلاح و اقتدار درونی کشور تقویت شود، تهدیدها به فرصت تبدیل خواهد شد و تحریم ها هیچ گونه تاثیر منفی برجای نخواهد گذاشت.