خاطره پیشنهاد انتخابات زودرس مجلس در اصلاحیه اول قانون اساسی
باسمه تعالی
آنچه در ارتباط با ضرورت پیش بینی انتخابات زودرس مجلس در آخرین روزهای حیاط حضرت امام (ره) در اصلاحیه اول قانون اساسی به حضرت آیت الله مهدوی کنی پیشنهاد کردم.
دکتر محمد حسن قدیری ابیانه
کارشنای عالی مدیریت استراتژیک
این خاطرات را چند سال قبل از طریق یکی از دوستان به دست حضرت ایت الله مهدوی کنی رساندم تا ایشان آن را ملاحظه و اگر نکته نظری دارند بفرمایند تا در انتشار آن مد نظر قرار گیرد. این دوست نقل کرد که چون موضوع مربوط به گذشته دور است چیزی به خاطر نیاوردند.
از طرف وزارت امور خارجه برای شرکت در اجلاسی بین المللی در سوئیس حضور داشتم. مصادف بود با اوج بیماری حضرت امام (ره) و صحنه عمل جراحی وی را در تلویزیون سوئیس مشاهده کردم.
حضرت آیت الله مهدوی کنی هم برای جراحی قلب در سوئیس به سر می بردند و در اقامتگاه سفیر کشورمان در ژنو مستقر شده بودند. قرار بود برای عمل جراحی قلب به انگلیس بروند. لیکن استخاره اینکار خوب نیامده و از عمل در آن زمان و سفر به انگلیس منصرف شده بودند. در ایران مدتی بود که بحث اصلاح قانون اساسی مطرح شده بود. از فرصت استفاده کردم و موضوعی را با ایشان مطرح کردم و آن ضرورت قرار گرفتن امکان برگزاری انتخابات زودرس مجلس شورای اسلامی با انحلال آن به تشخیص رهبر انقلاب بود.
گفتم که اینکار تقریبا در همه کشورها بویژه کشورهای غربی رایج است و اختیار انتخابات زودرس و در نتیجه انحلال مجلس دست یکی از مقامات عالیرتبه است. این امر هیچ مغایرتی با دموکراسی ندارد، زیرا بحث انحلال مجلس نیست بلکه بحث انتخابات زودرس است و گاهی این امر صرفا یک امر تکنیکی است. مثلا برای برگزاری همزمان چند انتخابات یا زمانی که دولت و مجلس به توافق نمی رسند و کارها بلوکه می شود و در چنین مواقعی انحلال مجلس برای برگزاری انتخابات زودرس برای عبور از بن بست انجام می شود.
این امر از این نظر نیز مهم است که اگر اکثریتی از مجلس با فریب مردم وارد مجلس شدند و سپس ماهیت واقعی خود را نشان دادند و مردم از آن ناراضی بودند بتوانند در انتخاباتی زودرس نمایندگان جدیدی را برگزینند.
تاکید کردم که بالاترین مقام و مناسب ترین مقام برای اینکار مقام ولایت هستند و بهتر است در تجدید نظر در قانون اساسی انتخابات زودرس و انحلال مجلس برای انجام آن پیش بینی شود.
ایشان پیشنهاد را پذیرفتند و تلفنی با شخصیتی که در ایران بودند صحبت کردند و پیشنهاد طرح آن را دادند. فکر می کنم طرف ایرانی حضرت آیت الله خزعلی بودند ولی نسبت به آن اطمینان ندارم.
آیت الله مهدوی کنی به ایران باز گشتند و در مراسم مربوط به رحلت حضرت امام (ره) شرکت و نقش آفرینی کردند. شاید علت بد آمدن استخاره برای عمل جراحی در آن زمان نیز ضرورت حضور وی دراین مراسم بویژه در ارتباط با وصیت نامه حضرت امام (ره) بود.
طرح این موضوع مصادف شد با رحلت حضرت امام خمینی (ره) و عده ای از نمایندگان وقت مجلس به شدت با آن مخالفت نموده و حتی با رهبر جدید انقلاب اسلامی نامه نگاری کردند و حسب امر معظم له این موضوع از دستور کار مجلس بازنگری قانون اساسی خارج گردید.
معتقدم که اگر موضوع به نحو بهتری مطرح می شد شاید امکان مخالفت گرفته می شد. مثلا اگر گفته می شد که در راستای حفظ حق انتخاب و حتی تغییر رای مردم امکان تغییر نمایندگان میسر باشد و یا چنانچه نماینده گانی با فریب مردم و منافقانه رای آورده و پس از ورود به مجلس ماهیت اصلی خود را نشان دهند راه برای مردم برای تغییر نماینده شان باز باشد و در این رابطه امکان برگزاری انتخابات زودرس مطرح گردد. طبیعی بود که در صورت طرح مسئله انتخابات زودرس، ضرورت انحلال مجلس برای برگزرای آن انتخابات و چگونگی تعیین ضرورت انتخابات زودرس مطرح می گشت که بهترین گزینه این می شد که تشخیص آن بر عهده بالاترین شخصیت نظام یعنی ولی فقیه باشد.
در آن صورت مخالفت با حق مردم برای برگزاری انتخابات زودرس برای نمایندگان آن زمان میسر نمی شد.
هم اینک نیز معتقدم که در بازبینی احتمالی قانون اساسی در آینده بهتر است این بند رسما گنجانده شود، گرچه با توجه به اصل ولایت مطلقه فقیه و اقدام بر اساس تشخیص مصلحت نظام و تعیین سیاست های کلی به دست رهبری نظام، امکان برگزاری انتخابات زودرس کماکان به تشخیص مقام عظمای ولایت ممکن می باشد.
حامد