محو ریشه‌های فساد از اعدام مفسدان اقتصادی مهم‌تر است/ انتقاد از قوه قضائیه
قدیری ابیانه در گفت‌وگوی تفصیلی با ایکنا
✔فساد در ارز دولتی
قدیری ابیانه سفیر اسبق ایران در مکزیک بیان کرد: آقای شریعتمداری در زمانی‌که وزیر صنعت بودند گفتند برای واردات خودرو، ارز دولتی داده شده اما واردکنندگان می‌خواهند خودرو را با ارز آزاد بفروشند و سود کلانی را نصیب خود کنند، اصلا چرا باید از جیب مردم برای واردات خودروهای خارجی از ارز با نرخ دولتی استفاده شود؛ خودروهایی که به قیمت میلیاردی به خریداران فروخته می‌شود و هزینه‌های آن هم از جیب محرومان است.
وی ادامه داد: از سوی دیگر، کسی‌که بخواهد ارز دولتی دریافت کند باید به چندین نفر رشوه بدهد و از راه‌های دیگری همانند پارتی‌بازی استفاده کند اما اگر کسی بخواهد ارز آزاد خریداری کند نیازی به رشوه دادن ندارد، چراکه نرخ ارز در صرافی‌ها شناور و آزاد است. بنابراین اگر نرخ ارز شناور و آزاد شود، آنگاه زمینه‌های رانتهای چندصد هزار میلیاردی هم از بین می‌رود اما اگر این رانت از بین نرود، اوضاع تغییری نخواهد کرد حتی اگر افرادی را هم اعدام کنند، چراکه سود این رانت‌خواری‌ها بالاست و باز هم افراد مفسدی در این عرصه‌ها پیدا خواهند شد.
✔دولت‌ها تمایلی به تک‌نرخی کردن ارز ندارند
کارشناس عالی مدیریت استراتژیک یادآور شد: دولت‌ها هم این موضوعات را می‌دانند و موقعی که نامزد هستند وعده تک‌نرخی کردن ارز را می‌دهند اما وقتی این امضای طلایی در اختیار خوشان قرار می‌گیرد، دلشان نمی‌خواهد این فرصت را از دست بدهند.
همچنین اگر نفت خام بشکه‌ای هشتاد دلار باشد، لیتری نیم دلار قیمت دارد که اگر آن را با قیمت دلار دوازده هزار تومانی محاسبه کنیم، هر لیتر نفت خام را شش هزار تومان در ارزان‌ترین نقطه دنیا صادر می‌کنیم. این نفت برای تبدیل شدن به فرآورده به پالایشگاه حمل می‌شود و باوهزینه حمل و نقل و توزیع دست‌کم لیتری هشت هزار تومان هزینه تبدیل آن است اما ما بنزین را لیتری هزار تومان فروخته و در واقع برای هر لیتر، هفت هزار تومان یارانه می‌دهیم، بنابراین باید زمینه‌های چنین رانتی را هم از بین ببریم.
قدیری‌ابیانه تأکید کرد: با چنین کاری، اولاً مردم قدر سوخت را نمی‌دانند و اسراف می‌کنند و خود همین اسراف، ضررهای کلانی دارد، چراکه الان میزان مصرف سوخت در کشور برابر با میزان مصرف سوخت در کشور چین با جمعیتی بالغ بر یک میلیارد نفر است.
دوم اینکه وقتی قیمت سوخت آنقدر پائین باشد، میزان قاچاق آن هم افزایش پیدا می‌کند و سود این قاچاق هم بسیار زیاد است و با این قاچاق، سوخت بسیاری از دست ما خارج خواهد شد.
✔ عدم استفاده از موقعیت عالی ترانزیتی
وی ادامه داد: آنگونه که بنده محاسبه کرد‌ه‌ام، به ازای هر ایرانی، ماهانه بیش از پنجاه هزار تومان فقط برای یارانه سوخت مصرفی پاکستان و افغانستان پرداخت می‌کنیم و این ضرر هنگفتی است. در حالی است که چنین زمینه‌هایی در کشورهایی که سوخت را به قیمت واقعی عرضه می‌کنند وجود ندارد و برای مثال از کشور ترکیه یا پاکستان، حتی یک لیتر سوخت به کشورهای دیگری قاچاق نمی‌شود.
قدیری‌ابیانه اظهار کرد: زیان سوم برای ما این است که چون نفت در ایران به قیمت بسیار ارزان فروخته می‌شود، استفاده از انرژی خورشیدی به صرفه تلقی نمی‌شود.
از سوی دیگر، موقعیت عالی ترانزیتی داریم و می‌توانیم از آن سود کنیم اما از این ناحیه هم ضرر می‌کنیم، چراکه یارانه سود خودروهای ترانزیتی از ایران بیش از حق ترانزیتی است که دریافت می‌کنیم.
✔دست مسئولان در جیب فقرا است
کارشناس عالی مدیریت استراتژیک یادآور شد: با این اوصاف در چنین حوزه‌ای هم سودهای بادآورده و رانت وجود دارد و با محاسباتی که بنده انجام داده‌ام، به ازای هر ایرانی، ماهانه پانصد هزار تومان به دلیل عدم وجود قیمت واقعی برای سوخت زیان می‌کنیم و در نتیجه دست مسئولان برای ارزان فروشی سوخت در جیب فقرا است، در حالی‌که بیشترین میزان سود این اتفاقات نصیب اقشار مرفه‌تر جامعه می‌شود.
✔محو ریشه‌های فساد از اعدام مفسدان اقتصادی مهم‌تر است/ انتقادی از قوه قضائیه
وی افزود: از زمینه‌های دیگر اختلاس در ایران، وام‌های کلان در نظام بانکی با سود کمتر از تورم است. ما نباید تورم را جزئی از سود بانکی حساب کنیم. عده‌ای می‌گویند در بانک‌های ربوی غربی، مثلاً شش درصد سود می‌گیرند اما بانک‌های اسلامی در ایران بیست و چهار درصد سود دریافت می‌کنند اما مسئله این است که در آنجا تورم یک درصد است و شش برابر تورم، سود دریافت می‌کنند. اگر بانک به اندازه تورم، سود بگیرد، یعنی نه کارمزد گرفته و نه سودی دریافت کرده است بنابراین فشارهایی که وارد می‌شود که بانک‌ها، سودی کمتر از نرخ واقعی یعنی هزینه کارمزد بانک، به علاوه تورم، به علاوه سود بانک را دریافت کنند اشتباه است چراکه زمینه رانت و فساد در آن وجود دارد.
✔فساد در وام‌های بانکی
سفیر اسبق ایران در مکزیک بیان کرد: اگر دولت، وام با سود چهار درصد پرداخت می‌کند، در واقع بقیه هزینه‌های آن از جیب عموم مردم پرداخت می‌شود، لذا افرادی رانت‌خواری می‌کنند و وام‌هایی با سود چهار درصد یا حتی کمتر دریافت کرده و سپس آن را در حسابی دیگر با سود بیست و چند درصدی می‌گذارند و به سود فراوانی دست پیدا می‌کنند. حتی اگر در چنین وام‌هایی، ضمانت‌های درست و حسابی هم گرفته شده باشد اما قطعاً در چنین وام‌هایی فساد وجود دارد.
وی ادامه داد: بانک هم برای ارائه مثلا وام‌های تولیدی از افراد می‌خواهد که برای مثال، پروژه را تا ساخت سوله پیش ببرند تا وام به آنها پرداخت شود، بنابراین ایران پر شده از سوله‌هایی که نه برای تولید بلکه صرفاً برای گرفتن وام‌های با سود پائین ایجاد شده‌اند. در این حوزه هم فقط مردم ضرر می‌کنند. حتی بعضی‌ها وام را می‌گیرند و فرار می‌کنند و بعضاً ضمانت درست و حسابی هم ارائه نداده‌اند به همین دلیل است که تأکید داریم نرخ سود بانکی باید معقول و منطقی و متناسب با تورم باشد.
✔ایران بهشت ثروتمندان شده است
قدیری‌ابیانه اظهار کرد: از چنین منظری، ایران از آن دست کشورهایی است که تبدیل به بهشت ثروتمندان شده است. مواردی دیگر همانند عدم شفافیت در اقتصاد کشور هم از جمله دلایلی است که زمینه فساد اقتصادی را فراهم کرده است.
کارشناس عالی مدیریت استراتژیک در پایان یادآور شد: با این اوصاف، بنده معتقدم از بین بردن ریشه‌های فساد، از اعدام مفسدان اقتصادی مهم‌تر است و تأثیر بیشتری هم دارد اما این مانع اعدام مفسدان نیست. هرچند که تا وقتی چنین زمینه‌هایی وجود دارد، رانت‌خوارهای دیگری هم پیدا می‌شوند، چراکه سود کلانی در این حوزه‌ها وجود دارد.
گفت‌وگـو از اکبر ابراهیمی
iqna.ir/fa/news/3776539
سوله بیستون سازه آذران