پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

گروه سیاسی: در صورتی که قرار به تغییر نظام ریاستی باشد بهتر است به جای تبدیل آن به نظام پارلمانی به نظام ولایتی تبدیل شود؛ یعنی رهبری که خود در قبال ملت از طریق مجلس خبرگان پاسخگوست، رئیس قوه مجریه را انتخاب کند و قدرت عزل وی را نیز داشته باشد.

به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا) سال گذشته مقام معظم رهبری در دیدار دانشجویان در کرمانشاه درباره انجام اصلاحات در نظام سیاسی کشور فرمودند: «فرض بفرمائید ما یک روزى در قانون اساسى نخست‌وزیر و رئیس‌جمهور داشتیم، با یک شکل خاصى؛ بعد تجربه به ما نشان داد که این درست نیست. امام دستور دادند گروهى از خبرگان ملت، از دانشگاهیان، از روحانیون، از مجلس شوراى اسلامى، از برجستگان و نخبگان بنشینند و آنچنان که بر طبق نیاز است، آن را تغییر بدهند. همین کار را هم کردند. یا در زمینه‌ قضا همین جور. در آینده هم اینها قابل تغییر است. امروز نظام ما نظام ریاستى است؛ یعنى مردم با رأى مستقیمِ خودشان رئیس جمهور را انتخاب می‌کنند؛ تا الان هم شیوه بسیار خوب و تجربه‌شده‌اى است. اگر یک روزى در آینده‌هاى دور یا نزدیک - که احتمالاً در آینده‌هاى نزدیک، چنین چیزى پیش نمى‌آید - احساس بشود که به جاى نظام ریاستى مثلاً نظام پارلمانى مطلوب است - مثل اینکه در بعضى از کشورهاى دنیا معمول است - هیچ اشکالى ندارد؛ نظام جمهورى اسلامى میتواند این خط هندسى را به این خط دیگر هندسى تبدیل کند؛ تفاوتى نمیکند. و از این قبیل».

پس از این بیانات و طی یک‌سال اخیر بحث‌ها و نظرات مختلفی از سوی صاحب‌نظران و کارشناسان مسائل سیاسی کشور در این‌باره انجام شده است و نظرات بعضا متفاوتی نیز ارائه شده است. در همین زمینه محمدحسن قدیری ابیانه، کارشناس عالی مدیریت استراتژیک و سفیر اسبق ایران در استرالیا و مکزیک، در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: در بحثی که اخیرا درباره نظام ریاستی و پارلمانی در کشور مطرح شده است به عقیده من نباید فقط به این دو گزینه بسنده کرد و باید راه سومی را نیز مطرح کرد و آن انتخاب رئیس‌جمهور توسط رهبری است.

ی افزود: مقام رهبری به واسطه مجلس خبرگان رهبری منتخب مردم انتخاب می‌شود و حاکم نظام اسلامی است و از طرفی مهم‌ترین رکن حکومت قوه مجریه است و این اشتباه است که ما فکر کنیم برای حفظ قداست رهبری، رهبر نباید مستقیما در امور اجرایی دخالت کند. این حرف مانند آن است که بگوییم برای حفظ قداست مذهب، دین نباید در سیاست دخالت کند یا حفظ قداست روحانیت در صورت عدم درگیر شدن آنها در سیاست است.

قدیری ابیانه عنوان کرد: اگر الگوی ما حکومت حضرت علی(ع) است ایشان خود مسئولان حکومتی و استانداران را انتخاب می‌کردند. اگر رئیس قوه مجریه توسط مجلس انتخاب شود و آن وقت سیاست‌های کلان ابلاغی رهبری یا دستورات رهبری با تصمیمات رئیس قوه مجریه منتخب مجلس متفاوت باشد آن وقت تصور تقابل رهبری با نمایندگان ملت پیش می‌آید و این بدتر از وضع نظام ریاستی است.

این کارشناس عالی مدیریت استراتژیک تأکید کرد: بنابراین در صورتی که قرار به تغییر نظام ریاستی باشد بهتر است به جای تبدیل آن به نظام پارلمانی به نظام ولایتی تبدیل شود. یعنی رهبری رئیس قوه مجریه را انتخاب کند و البته مسئولیت انتخاب خودش را نیز به عهده بگیرد و قدرت عزل وی را نیز داشته باشد. کما اینکه رهبری در قبال ملت از طریق مجلس خبرگان رهبری پاسخگو است.

وی ادامه داد: لذا باید مشکلاتی که انتخابات ریاست جمهوری برای کشور از جمله بی‌ثباتی در مدیریت در زمان نزدیکی به انتخابات ایجاد می‌کند پایان داده شود. هنوز چندین ماه به پایان ریاست جمهوری مانده است اما هم اکنون عوارض نزدیکی به پایان دوره و بی‌ثباتی در تصمیمات قابل مشاهده است. لذا پیشنهاد می‌کنم موضوع نظام ولایتی در کنار نظام پارلمانی و ریاستی مورد بررسی صاحب‌نظران قرار بگیرد.

قدیری ابیانه خاطرنشان کرد: نداشتن انتخابات ریاست جمهوری نقصی بر جمهوریت نظام وارد نمی‌کند. کما اینکه در آمریکا، هند، آلمان، ایتالیا و برخی دیگر از کشورها مردم مستقیما رئیس‌جمهور را انتخاب نمی‌کنند بلکه پارلمان یا دو پارلمان است که به انتخاب رئیس قوه مجریه مبادرت می‌ورزند و رئیس‌جمهور منتخب معاون خود یا نخست وزیر را منصوب می‌کند.

وی یادآور شد: از آنجا که مجلس خبرگان منتخب مستقیم مردم است و این مجلس انتخاب رهبر، نظارت بر رهبری و در صورت تشخیص عزل رهبری را بر عهده دارد، لذا انتخاب رهبری توسط مجلس خبرگان ضامن جمهوریت نظام خواهد بود.

سفیر اسبق ایران در استرالیا اظهار کرد: در ایالات متحده آمریکا نیز مردم مستقیما رئیس‌جمهور را انتخاب نمی‌کنند بلکه رای افراد منتخب در هر ایالت در انتخاب رئیس جمهور که معروف به آرای الکترال است تعیین‌کننده فرد منتخب ریاست جمهوری است.

وی تصریح کرد: نظام ولایتی در ایران و نحوه تعیین، نظارت و عزل رهبری توسط مجلس خبرگان از عوامل مهم ثبات در کشور خواهد بود و در صورت انتخاب رئیس قوه مجریه توسط رهبری و نه فقط تنفیذ حکم آن، نظام از ثبات بیشتری برخوردار خواهد شد و از عوارض منفی نظام ریاستی یا پارلمانی مصون خواهد گردید و پیشرفت بیشتری را نصیب کشور خواهد ساخت.

قدیری ابیانه ابراز کرد: به عبارتی اگر قرار به انجام اصلاحاتی در ساختار نظام باشد نباید به سمت نظام پارلمانی برویم بلکه باید این تغییر به سمت نظام ولایتی جهت پیدا کند و این کار به هیچ‌وجه خدشه‌ای به جمهوریت نظام وارد نمی‌کند.

وی تأکید کرد: اگر در آمریکا آرای الکترال یا پارلمان موقت یک‌روزه رئیس‌جمهور آمریکا را تعیین می‌کند در ایران مجلس خبرگان رهبری وجود دارد که به مدت هشت سال در هر دوره که اعضای آن با رأی مستقیم مردم انتخاب می‌شوند وظیفه نصب و نظارت بر ویژگی‌ها، صفات و عملکرد رهبری را دارند و به این ترتیب می‌توان گفت به لحاظ حقوقی قوی‌ترین پارلمان جهان است زیرا هیچ پارلمانی در دنیا قدرت مجلس خبرگان رهبری برای عزل و نصب نفر اول کشور را ندارد.

قدیری ابیانه عنوان کرد: بنابراین ما باید بحث نظام ولایتی یا ولایی را تکمیل کنیم نه اینکه مشکلات بیشتری برای آن ایجاد کنیم. حضرت امام خمینی(ره) نیز فرموده بودند اختیاراتی که برای ولی فقیه در قانون اساسی در نظر گرفته شده است بخشی از اختیارات ولی فقیه است و بهتر است ما در تغییر قانون اساسی به سمت اصلاح آن و یا به عبارتی تکمیل نظام ولایتی برویم.

وی در پایان اظهار کرد:من تغییر نظام ریاستی به پارلمانی را موجب رفع نقص و یا اصلاح ساختاری نظام نمی‌دانم بلکه نوعی افزوده شدن نواقص می‌دانم. اگر فرض کنیم مجلسی همانند مجلس ششم شکل بگیرد و این مجلس بخواهد رئیس‌جمهور را تعیین کند آن‌گاه دولت و مجلس موجب مشکلات بسیار بیشتری برای نظام خواهند شد.