تاریخچه انجمن نخبگان جهان اسلام:
در تاریخ یکشنبه 28 مرداد 1386 مطابق با 19 آگوست 2007، در تهران اولین همایش بین المللی نخبگان جهان اسلام به میزبانی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به ریاست حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد رئیس این پژوهشگاه تشکیل گردید.
اسلام شناسان و علمای اسلام از آمریکا، سوریه، عربستان، لبنان، عراق، ترکیه، ایتالیا، چک، افغانستان، بحرین و ایران گرد هم آمده بودند تا به عنوان نخبگان جهان اسلام، رسالت سنگین و تکلیف نهاده بر دوششان را به سر منزل مقصود برسانند.
این جلسه به عنوان نشستی مقدماتی برای شناخت متقابل نخبگان جهان اسلام از یکدیگر و برقراری ارتباط بیشتر برگزار شد.
بررسی و تبیین رسالت کنونی نخبگان جهان اسلام موضوع این جلسه بود.
حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر رشاد این موضوع را «نیازمند کار علمی، فکری، هم اندیشی و زمینه سازی برای کارهای گسترده و فرهنگی» دانست. وی نسبت به برگزاری نشست هایی در قالب کنفرانس های علمی بین نخبگان در سالهای آینده اظهار امیدواری کرد و اظهار داشت امیدوارم که این جمع و دیگر همفکران در سراسر جهان اسلام و هر آنکه مصداق نخبه است بتواند به رسالت خود عمل کند.
در این همایش هر یک از نخبگان به بیان دیدگاه و نظر خود پرداختند تا چالش های پیش روی جهان اسلام از منظر نگاه های متفاوت هر یک از آنها روشن شود.
حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در با موضوع " رسالت کنونی نخبگان جهان اسلام" به پیروزی حزب الله لبنان اشاره کرد و اظهار داشت: مقاومت 33 روزه حزب الله لبنان نماد حقانیت مکتب اهل بیت (ع) و نشانه خداوند بر روی زمین است.
وی هدف از برگزاری این همایش را تأسیس انجمن بین المللی نخبگان جهان اسلام دانست و تصریح کرد: برگزاری این نشست مقدمه ای برای گسترش ارتباط هر چه بیشتر میان نخبگان جهان اسلام است تا آنها بتوانند با افکار و اندیشه های یکدیگر آشنا شده و تجارب خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه به دیگر اهداف برگزاری این همایش اشاره کرد و افزود: تبیین و بررسی رسالت کنونی نخبگان جهان اسلام از دیگر اهدافی است که نیازمند فعالیت علمی و فکری بوده تا این همایش زمینه های لازم برای برگزاری همایشهایی با محتوای غنی تر را فراهم کند.
"شیخ نعیم قاسم" قائم مقام دبیر کل حزب الله لبنان و از اعضای هیأت رئیسه همایش نخبگان جهان اسلام معتقد بود که ارتباط علمای اسلام به عنوان پیروان اهل بیت(ع) باید از طریق چنین گردهمایی هایی و ارتباط گیری با جوامع دیگر استمرار یابد و وقتی از معایب و محاسن این تجارب حرف زده می شود، نقاط منفی و مثبت آنها کاوش و بررسی گردد. علاوه بر آن قاعده ای بین پیروان اهل بیت است که آنها همگی اتباع این مدرسه اند و سعی می کنند پیروان امام مهدی (عج) باشند؛ در این شرایط خاص نباید اختلافات را به پیروان و یاران تسری دهیم، چون در این صورت اگر اختلافات به پیروان برسد نمی توان آن را کنترل کرد.
وی همچنین به روشهایی نوین برای همکاری و پایه گذاری یک ارتباط مؤثر بین نخبگان جهان اسلام اشاره و در این راستا تصریح کرد: «نسل جدید با روش های جدید سر و کار دارد و نیازمند گفتمان های پیشرفته البته بدون نادیده گرفتن روش های سنتی است. ما نیز به عنوان نخبه برای تأثیر گذاری بر مردم نباید به روش های سنتی اکتفا کنیم و نیازمند روش های پیشرفته کاری هستیم».
"سید علی فضل الله" یکی از سخنرانان این همایش اظهار داشت: «نباید بین نخبگان جهان جدایی بیفتد؛ چون اسلام نیازمند ارتباط بین نخبگان مسلمان و غیر مسلمان است. از سوی دیگر نخبگان باید بین توده های مردم سرازیر شوند و نقش خود را پیدا کنند و اگر نتوانند نقش خود را در این بین بیابند، حتماً در معرض هجوم و تبلیغ دشمن قرار می گیرند».
او تصریح کرد که بنیانگذاری و تعمیق اندیشه اسلامی اصیل به معنی واکنش در مقابل دیگران نیست، زیرا آنها که درک درستی از اسلام ندارند نسبت به آن تصور اشتباهی پیدا می کنند و برای اصلاح این تصور که کانونش در غرب است، باید غرب و شکل جدید آن را خوب بشناسیم و برای پاسخ به شبهات مطرح شده خود را آماده سازیم، که البته برای چنین منظوری باید بر همایش هایی از این دست تکیه کنیم».
دکتر "تلریچی" از ایتالیا نیز تأکید کرد که نخبگان جهان اسلام باید از تمام دانش و علوم استفاده کنند؛ از دانش ارسطو، علوم عربی، فلسفه دکارت و تورات و انجیل. چرا که ما مسیحی یا یهودی نیستیم، مسلمانیم و معتقدیم که توحید هیچ گونه محدودیتی ندارد و به عنوان یک نخبه ی مسلمان باید در ساماندهی دانش ها و علوم برای جهانی کردن مفاهیم و معانی اسلامی تلاش کنیم.
"صدر الدین قبانچی" از عراق نیز با اشاره به این توصیه ی امام خمینی(ره) که نخبگان را به یادگیری از ملت ها دعوت می کرد اظهار داشت: «در جهان عرب شاهد تحرک ملت ها هستیم. در این زمینه مسؤولیت نخبگان چیست؟ تأکید می کنم اگر نخبگان بخواهند رهبری جنبشی را به دست گیرند، ابتدا به منافع ملت ها و دوم به اولویت های ملت ها اهمیت دهند. به مردمی بیندیشند که بینشان زندگی می کنند».
وی ادامه داد: «اکنون طرحی در عراق است که بر مبنای آن نخبگان و نه گروه ها و احزاب سیاسی باید به دور از هر سهم خواهی مذهبی در رأس کار قرار گیرند».
دکتر "ناصر سرخو" از عربستان به جنگ تبلیغاتی که علیه جهان اسلام راه انداخته اند اشاره کرد و بر ضرورت مقابله با آن تاکید کرد.
"حسین العاییش" از عربستان نیز در راستای ضرورت تبلیغات گفت: «ما نیازمند تبلیغات آزاد به تمام معنا هستیم؛ به این معنی که نقش نخبگان بسیار برجسته باشد و در سینما و هنر تجلی یابد. در این حالت می توانیم بگوییم که مذهب اهل بیت(ع) توده ای است؛ زیرا همه ی مردم سخنرانی اندیشمندان دینی را نمی شنوند، اما می توان آن را به شکل های مختلف ابراز کرد؛ باید علما را به اشکال هنر تشویق کنیم». او ادامه داد: «دین و اندیشه دینی گسترش نمی یابد مگر اینکه درک صحیحی از آن وجود داشته باشد و در یک چارچوب خارجی مجسم شود. جنگ، جنگ اندیشه هاست و هر که اندیشه برتری داشته باشد می تواند در ذهن مردم نفوذ کند و او پیروز این میدان است.
آکاراس نماینده کشور ترکیه با اشاره به حوادث مهمی که در 5 قرن اخیر سیر تحول تاریخ اسلام و تشیع را شکل داده است، گفت: پیروزی انقلاب اسلامی، تحولات کشور عراق و پیروزی حزب الله لبنان سه جریانی هستند که سیر تحول تاریخ اسلام را شکل داده اند. وی این پیروزی ها را فرصتی برای نخبگان و مسئولیتی سنگین برای آنها برای شناساندن حقانیت تشیع در جهان دانست و گفت: عدم هماهنگی در انجام امور و نتیجه گیری نامطلوب از فعالیت دلیل برخی از مشکلات مسلمانان است. جهان غرب با بدترین اعتقادات و ابزار مناسب توانسته است بهترین پیروزی ها را به دست آورد. نماینده کشور ترکیه در این همایش تصریح کرد: ملی گرایی و کشورگرایی باعث ایجاد هماهنگی می شود و این امر بهترین راهکار اتحاد میان نخبگان جهان اسلام است.
در پایان این مراسم جمع روشنفکران و نخبگان جهان اسلام ضمن رایزنی در خصوص رسالت کنونی نخبگان مسلمان در دنیای معاصر در بیانیه ای نسبت به موارد زیر تأکید کردند:
1- با اشاره به در هم شکستن سطوت پوشالی ارتش اسرائیل در مقابله با فرزندان غیور حزب الله، بدین وسیله ضمن سپاس از جانفشانی های مقاومت لبنان و فلسطین حمایت خویش را از مردم مظلوم فلسطین اعلام می داریم.
2- شرایط کنونی جهان اسلام و ضرورت و اولویت فوق العاده معرفی چهره حقیقی اسلام ناب و ذخایر معنوی و فکری آن بر پایه آموزه های اهل بیت(ع)، رسالت فرهیختگان جهان اسلام به ویژه عالم تشیع را سنگین تر نموده است، که باید به بهترین وجهی در زمینه احیاء میراث اهل بیت(ع)، بیدارسازی توده های مردم مسلمان و مقابله با تفکرات معارض، تحقق پیدا کند.
3- هجوم مستکبرین و اصحاب زر و زور و تزویر به سرکردگی آمریکا به عالم اسلام و دست اندازی و تاراج منابع مادی و معنوی آن، حاصلی جز فقر و خشونت و آوارگی برای مردم مسلمان منطقه به ویژه عراق و افغانستان نداشته است. بنابراین ضمن محکوم نمودن آن، خواستار پایان بخشیدن به اشغال ممالک اسلامی و سپردن زمام امور به دست مردم آن کشورها هستیم.
4- پراکندن بذر تفرقه و اختلاف میان فرق و مذاهب اسلامی، همواره یکی از دسیسه های استکبار برای تضعیف مسلمانان بوده است. ما جمعی از نخبگان جهان اسلام، ضمن تحاشی و اظهار تنفر از چنین اقدامات مذبوحانه ای، وحدت و انسجام دینی تمامی مسلمین را بر پایه محور توحید خواستاریم.
5- با توجه به لزوم ارتباط و پیوستگی مداوم میان نخبگان و فرهیختگان جهان اسلام و همفکری و معاضدت فرهنگی و علمی در جهت استخراج معارف اصیل دینی از سرچشمه های زلال وحی و آموزه های اهل بیت(ع)، حاضران در این جمع متفقاً بر آن شدند که انجمن بین المللی و غیر دولتی تحت عنوان «انجمن نخبگان جهان اسلام» تأسیس نمایند.
بدیهی است که تنظیم اساسنامه و اهداف و ارکان این انجمن بر عهده کمیته منتخبی از هیأت مؤسسان خواهد بود.
جمعی از نخبگان حاضر در نخستین
همایش بین المللی نخبگان جهان اسلام
اخیرا نیز حجت الاسلام مسلمین علی اکبر رشاد رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، طی حکمی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه را مامور تاسیس انجمن نخبگان جهان اسلام نمود.