پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

در بودجه سال 1393 درآمدهای حاصل از نفت به ریال تبدیل شده و در بخش‌های مختلف مانند سهم شرکت ملی نفت ایران، سهم صندوق توسعه ملی، سهم مناطق محروم و سایر موارد، تقسیم شده است. اما تحلیل لایحه بودجه در کنار اظهارت مسوولان نشان می‌دهد فروض مربوط به منابع حاصل از ارزش نفت خام و میعانات نفتی صادراتی به شرح زیر است.

1 - جمع میزان میعانات و نفت خام صادراتی حدود 1.3 میلیون بشکه در روز که حدود یک میلیون بشکه در روز آن نفت خام و بقیه میعانات گازی خواهد بود که به طور متوسط در 365 روز فروخته می‌شود.

2 - قیمت هر بشکه نفت خام صادراتی 100 دلار

3 - نرخ تسعیر هر دلار به ریال 2650 تومان.

در این میان مورد سوم یعنی نرخ تسعیر دلار در کنترل دولت و بانک مرکزی است ولی دو پارامتر دیگر در کنترل دولت نیستند، عامل دوم یعنی قیمت جهانی نفت خام کاملاً در بیرون اقتصاد تعیین می‌شود و بستگی به شرایط بازار جهانی نفت و مسائلی که قبلاً اشاره شد دارد، اما در مورد عامل اول یعنی میزان صادرات اگر کشور در شرایط تحریم نبود این عامل نیز می‌توانست در کنترل دولت و قابل برنامه‌ریزی باشد اما در شرایط کنونی این عامل به روند تحریم‌ها و پیشرفت مذاکرات ایران و غرب وابسته است. بنابراین تحقق درآمدهای نفتی با دو ریسک در میزان صادرات و وضعیت قیمت مواجه است. …

بر اساس بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی متوسط میزان تولید نفت خام کشور در هفت‌ماهه اول سال 1392 منتهی به پایان مهرماه، 2729 هزار بشکه در روز بوده است که از این میزان 1757 هزار بشکه در روز آن به پالایشگاه‌های داخلی تحویل شده و 972 هزار بشکه در روز آن صادر شده است. همچنین صادرات میعانات در همین دوره 229 هزار بشکه در روز بوده است.

بنابراین در شرایطی که وضعیت سیاسی بین‌المللی کشور رو‌به بهتر شدن است، تحقق صادرات روزانه 1 میلیون و 300 هزار بشکه نفت خام و میعانات چندان دشوار به ‌نظر نمی‌رسد، اما ممکن است میزان صادرات در نیمه اول سال کمتر از این رقم و در نیمه دوم سال (در صورت پیشرفت مطلوب روند مذاکرات) بیشتر از این مقدار باشد.

منبع: خبرآنلاین به نقل از غلامحسین حسن‌تاش، رئیس اسبق موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی