پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

بخش اول مصاحبه شفاف با محمد حسن قدیری ابیانه: داعش در سوریه متولد شد/ سفر آیت الله هاشمی یقینا می تواند تاثیرات مثبتی در منطقه داشته باشد

داعش گروهی است که از سالها قبل فعالیت خود را در سوریه آغاز کرد و سعی نمود حکومت قانونی و مردمی اقای بشار اسد را با چالش مواجه کند که نتوانست به هدف خود برسد و بعد از 3 سال درگیری و کشتار در سوریه حالا با برگزاری انتخابات با شکوه در آن کشور و پیروزی خیره کننده آقای بشار اسد، داعش بیشتر از هر زمان دیگری با بحران مواجه شده است.

شفاف: محمد حسن قدیری ابیانه از دیپلمات های سابقه دار و مشهور وزارت امور خارجه بوده است که بسیاری او را به عنوان سفیر سابق ایران در ایتالیا و مکزیک می شناسند. سابقه فعالیت های سیاسی او، نشان می دهد که همواره علاقمند به حفظ موضع در چارچوب نظام است و همواره سعی کرده است از اصول تعریف شده نظام دفاع نماید.

قدیری ابیانه مشاور سابق آیت الله هاشمی رفسنجانی نیز بوده است و همین موضوع باعث شده تا وی بتواند از دیدگاه ها و نوع نگاه آیت الله در مسائل سیاسی و بین المللی آگاهی جامعی داشته باشد.

مصاحبه ای که در ادامه از نظر شما می گذرد، بحث هایی با دکتر قدیری ابیانه در حوزه مسائل روز خاورمیانه و بین المللی است که در آن سعی شده مسائل و چالش های مهم روز را بررسی کنیم.

بخش اول این مصاحبه از نظر شما می گذرد:

آقای دکتر ممنون از اینکه وقتی را برای مصاحبه در اختیار ما قرار دادید. به عنوان سوال اول می خواستم نظر شما در مورد اتفاقات عراق و فعالیت های داعش که این روزها جنجالی شده است را بدانم. در عراق چه خبر است و چرا داعش دست به این اقدامات خاص می زند؟

داعش گروهی است که از سالها قبل فعالیت خود را در سوریه آغاز کرد و سعی نمود حکومت قانونی و مردمی اقای بشار اسد را با چالش مواجه کند که نتوانست به هدف خود برسد و بعد از 3 سال درگیری و کشتار در سوریه حالا با برگزاری انتخابات با شکوه در آن کشور و پیروزی خیره کننده آقای بشار اسد، داعش بیشتر از هر زمان دیگری با بحران مواجه شده است. یقینا اگر آن جنایات و خون ریزی های داعش در سوریه نبود ، آقای بشار اسد نمی توانست آن آرای بالا را کسب کند و مردم سوریه متوجه شده اند با چه تروریست هایی همانند داعش مواجه هستند و همین عامل باعث شد تا رای بالایی به آقای بشار اسد بدهند. از طرف دیگر داعش تمایل دارد به هر نحو ممکن که شده است به حیات خود ادامه دهد برای همین به عراق هم نیرو برده اند تا در این کشور عربی هم تاثیرات خود را بگذارند.

شما فکر می کنید داعش مورد حمایت چه کشورهایی است و چه کشورهایی منابع مالی این گروه را تامین می کنند؟

یقینا قطر در تامین مالی داعش نقش عمده دارد. اردن و من حتی مصر دوره مرسی را هم در این ماجرا بی تقصیر و کم نقش نمی دانم.

عربستان سعودی چطور؟

عربستان هم یقینا نقش خود را ایفا می کند و سعی دارد در تامین و گسترش این گروه ها تاثیر گذار باشد.

آقای دکتر شما سالها مشاور آقای هاشمی بودید و از نزدیک با ایشان اشنایی دارید، این روزها بسیار می شنویم که اگر آقای هاشمی به عربستان سفر کنند معادلات منطقه تغییر خواهد کرد و شاید شاهد اتفاقاتی که این روزها در سوریه و عراق می گذرد نباشیم. آیا شما سفر آقای هاشمی به عربستان را تا به این حد مفید و سازنده ارزیابی می کنید؟

آقای هاشمی روابط نزدیکی با پادشاه عربستان دارند و یقینا سفر ایشان به عربستان می تواند باعث تلطیف فضا شود و شرایط را در منطقه بهبود ببخشد. من به عنوان فردی با سابقه دیپلماتیک و فردی که از نزدیک با آقای هاشمی بوده ام حتما توصیه می کنم ایشان به عربستان سفر کنند و این سفر را هم مثبت ارزیابی می کنم.

خوب یک سوالی که همین جا مطرح می شود این است که آقای هاشمی در حال حاضر مسئولیت خاص و تعیین کننده ای بر عهده ندارند و سفر ایشان به عربستان به عنوان یک مقام مسئول انجام نمی شود. پس چه تاثیر مثبتی می تواند داشته باشد؟

بله همین طور است. من گمان هم می کنم آقای هاشمی تا به حال هم به همین دلیل به عربستان سفر نکرده اند. اما نکته ای که وجود دارد این است که آقای هاشمی روابط غیر رسمی و دیپلماتیک هم با پادشاه عربستان دارند. حتی زمانی روابط خانوادگی نیز میان دو طرف برقرار بود و همین مسائل باعث می شود تا فضا بهبود یابد. من باز هم تاکید می کنم که سفر آقای هاشمی می تواند تاثیرات مطلوبی داشته باشد و حتی اگر تاثیر چشم گیری نیز نداشته باشد، انجام این سفر ضرری ندارد و استفاده از فرصت هاست. البته من انجام این سفر را در تغییرات بنیادین در منطقه خیلی موثر نمی دانم و این طور نیست که انجام این سفر همه مشکلات را حل کند اما یقینا در حد و اندازه خود مثبت خواهد بود.

البته یک نکته ای را هم همین جا در مورد سفر اقای هاشمی عرض کنم که باید مد نظر قرار بگیرد و آن هم این است که اقای هاشمی باید در چارچوب اصول نظام و راهبردهای مقام معظم رهبری حرکت نمایند تا سفر ایشان ثمرات مثبتی داشته باشد.

در مورد سفر اقای ظریف هم به عربستان اگر توضیحاتی را بفرمائید ممنون می شوم. ظاهرا وزیر امور خارجه عربستان از ایشان دعوت کرده اند اما گفته شده دعوت نامه هنوز به دست وزارت امورخارجه ایران نرسیده است.

سفر اقای ظریف هم می تواند دارای محاسن خود باشد و نقش سازنده ای در روابط میان دو کشور ایفا نماید. ما به هر میزان که می شود باید از پتانسیل و ظرفیت خود در روابط استفاده کنیم. البته به یک شرط و آن اینکه این روابط یک طرفه هم نباشد. یعنی این طور نباشد که ما دائما به کشورهای دیگر مثل عربستان برویم و آنها سفری به ایران نداشته باشند و روابط یک طرفه باشد. نخیر این هم صحیح نیست. ما باید با حفظ مناقع از ظرفیت های خود استفاده نمائیم.

یک موضوعی هم این روزها مطرح شده است که مقام معظم رهبری هم چند روز قبل در سالگرد رحلت امام خمینی(ره) در حرم امام به آن اشاره کردند و آن هم بحث بیداری اسلامی در منطقه بوده است. به نظر شما بیداری اسلامی در منطقه شکست خورده است؟

شاه ایران در سال 42 فکر می کرد با سرکوب قیام 15 خرداد توانسته است مردم ایران را ساکت و سرکوب کند اما 15 سال بعد از آن شاهد بودیم که مردم ایران او را از کشور بیرون انداختند. در کشورهای عربی هم الان وضع به همین گونه است. شاید به ظاهر بیداری اسلامی در برخی کشورها به مقاصد خود نرسیده است اما یقینا برخورد تند با این قیام ها آنها را سال های بعد رادیکالیزه تر و پرخروش تر می کند و من مطلقا معتقد نیستم بیداری اسلامی به شکست انجامیده است. سرکوب قیام های مردمی در برخی کشورهای عربی انحرافات حکومت ها در این کشورها را نشان می دهد و یقینا مردم با وحدت و یکپارچگی بیشتر مجددا بر علیه نظام ها و حکومت های خود قیام خواهند کرد.

یک مثال معروفی در مورد عراق وجود دارد که این روزها با اوج گیری اتفاقات در این کشور عربی مجددا مطرح شده است و آن مثال این است که عراق کشور صدام خیز است. آیا این مثال را قبول دارید و آیا اتفاقات این روزهای عراق هشداری است تا در آینده مجددا شاهد روی کار آمدن افرادی همانند صدام باشیم؟

ببینید ترکیب جمعیتی در عراق طوری است که 20 درصد کردها هستند و 20 درصد اهل سنت و 60 درصد شیعیان حضور دارند. اگر به وسیله انتخابات و حکومت مردمی اوضاع در این کشور به پیش رود معلوم است که شرایط به نفع شیعیان پیش می رود اما اگر برخی گروه ها و کشورها بخواهند در عراق مشکل ساز شوند یقینا شرایط در این کشور عربی متفاوت خواهد شد. یقینا کشورهای غربی همانند آمریکا و انگلیس قصد دارند تا عراق را تجزیه کنند و اساسا استراتژی آنها هم همین است. باید مراقب بود تا این اتفاق در عراق رخ ندهد و شرایط و حکومت در دست خود مردم عراق باقی بماند.