استفاده از مشک هایی که روزگاری از شیر درون آن کره استخراج میشد برای قاچاق سوخت.
نفتکشهای جیبی، دو چرخ، چهارپا و چهارچرخ! / از گازوئیل کره میگیرند!
وانتهای تویوتا در حالی که پلاک خودروها را با گل و پارچه پوشاندهاند با افساری لجام گسیخته در جادهها میتازند. این منظره آشنای جادههای جنوبی سیستان و بلوچستان است.این چهارچرخ های گریزپا می روند و می آیند تا سوختهای مازاد بر مصرف سایر ساکنان کشور را قاچاقی تا مرز رسانده و برای خود به نان تبدیل کنند. این تویوتاهای نفت کش اما رقبای مختلفی دارند از موتورسیکلت های دو چرخ تا چهارپایان قاچاق بر و زنانی که گازوییل و بنزین را در جیب خود پنهان کرده و قاچاق میکنند!
قاچاق سوخت و تردد زنجیر وار خودروهای حامل سوخت در جادههای سراوان در جنوب سیستان و بلوچستان صحنه غریب و پنهانی نیست بلکه این خودروها در همان جادههای قانونی و دولتی میتازند و کمی مانده به پاسگاه انتظامی "گشت" به یکباره به بیراهه میزنند و در حالی که در ستونی از خاک محو میشوند ماموران و قانون را دور میزنند. متاسفانه در حال حاضر بسیاری از روستاهای کوچک و خانههای روستائیان این منطقه به محل ذخیره سوخت تبدیل شده و اکثر رانندگان این خودروها را جوانان بیکار و فاقد گواهینامه تشکیل میدهد که فرار از دست پلیس را جزو افتخارات خود میدانند و البته تنها راه امرار معاش برای ادامه زندگی!
توقیف تعداد ۲ هزار و ۶۲۵ دستگاه حامل سوخت قاچاق در سال ۹۱ به گفته سردار فهیمیراد فرمانده اسبق نیروی انتظامی سیستان و بلوچستان حاکی از آنست که بیش از ۳ هزار الی ۵ هزار خودور در امر قاچاق سوخت در جاده های استان تردد دارند.
خشکسالیهای چند ساله گذشته و افزایش نرخ بیکاری در شهرهای مرزی که به گفته نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی در حاضر به بیش از ۴۰ درصد رسیده است بسیاری از مردم این منطقه و روستاییان را بر آن داشته است تا در مشک هایی که روزگاری از شیر درون آن کره استخراج میشد حال در آن سوخت بریزند و به آن طرف مرز حمل کنند. از آنجا که استفاده از گالنهای پلاستیکی برای قاچاقچیان در هنگام دستگیری دردسر ساز می شود و بر اساس تعداد آنها نسبت به جریمه و صورتجلسه توسط نیروهای انتظامی و تعزیراتی اقدام می شود حال قاچاقچیان را بر آن داشته تا سوخت قاچاق را درون مشک های پلاستیک جای داده و با استفاده از خودروهای سواری برای دور ماندن از چشم ماموران انتظامی جابجا کنند.
قاچاقچیان با بهرهگیری از این شیوه در هنگام تعقیب و گریز با نیروهای انتظامی نسبت به پاره کردن مشکها و جاری ساختن سوخت قاچاق بر کف جاده اقدام میکنند تا پس از دستگیری مدرکی برای اثبات جرم باقی نماند اما حکایت جادهای لغزنده و به دنبال آن واژگون شدن خودروهای سواری بیگانه همچنان در این محورها باقی است. ترفند استفاده از مشکهای پلاستیکی برای مردم استان و نیروهای انتظامی شیوه غریب و پنهانی نیست زیرا در حال حاضر بسیاری از فروشندگان مواد پلاستیکی نیز در سطح شهر زاهدان و سراوان فروش مشک را برای قاچاق سوخت در سر در مغازه خود تبلیغ میکنند و در تهیه اسباب و لوازم سوخت قاچاقچیان را همراهی میکنند.
نفت کش های چهارپا
سودای قاچاق سوخت در مرزهای سیستان و بلوچستان و سود ناشی از فروش سوخت تا آنجا پیش رفته است که چهار پایان نیز پایشان به این مسیر باز شده است. قاچاقچیان سوخت که برای فرار از قانون و کاهش خطرات ناشی از دستگیری هر روز به دنبال شگردی تازه برای قاچاق سوخت هستند در این میانه از حیواناتی هم چون الاغ برای حمل سوخت در مناطق کوهستانی بهره می برند. مناطق جالق، بم پشت و کله گان از توابع شهرستان سراوان از جمله نقاطی است که نقش حیوانات برای حمل سوخت قاچاق پررنگ تر از انسانها است و همین موضوع موجب شده تا این چهارپایان از قیمت خودرو های داخلی سبقت گرفته و تا مرز ۱۲ میلیون تومان به خرید و فروش برسند. افزایش نرخ بیکاری و عدم مهارت در بسیاری از مردم روستایی در این مناطق موجب شده است تا برای دست و پا کردن لقمه نانی جسم خود را به باک های بنزین تبدیل کنند و با پیمودن راه های صعب العبور از حمل چند لیتر بنزین لقمه نانی برای فرزندان خود فراهم سازنند. استفاده از زنان که جداره لباسهای آنها با باکهای سوخت و جیبهای بزرگ برای این منظور طراحی شده است حکایتی تلخ از جدال برای ادامه حیات در سیستان و بلوچستان دارد که هنوز قانون بازدارنده و یا برنامه ای برای توقیف باک اضافی آن هم بر روی انسان ها توسط قانون گذار دیده نشده است. شیشه های خالی آب معدنی و نوشابه در مناطق مرزی به ویژه در سراوان این روزها حکم زباله را ندارد بلکه نقش همان باک را در پوشش لباس محلی ایفا میکند تا از این رهگذر و در مسیری طاقت فرسا لقمه نانی از فروش چند لیتر سوخت حاصل شود.
ترفندهای کاروانی قاچاق سوخت
ایوب دهواری یکی از رانندگان ادارات دولتی در سراوان در این رابطه میگوید: خودروهای سوخت قاچاق به صورت کاروانی و در قالب گروههای ۱۰ الی ۱۵ خودرو در جادههای استان حرکت میکنند و حتی برای مشغول کردن پلیس به تصادفات ساختگی با دیگر خودروها دست میزنند تا راه را برای دیگر قاچاقچیان هموار کنند. وی در گفتگو با مهر بیان داشت: رانندگان خودرو های حامل سوخت قاچاق هیچ واهمه ای از قانون ندارند و حتی برای فرار از دام پلیس گالنهای سوخت را به وسط جاده پرتاب می کنند تا با ایجاد لغزندگی موجب انحراف و بازدارندگی خودرو های پلیس از ادامه تعقیب شوند. وی بیان داشت: آنها با تزریق سوخت گازوئیل در اگزوز خودرو ابری از دود در پشت سر خود در جادهها ایجاد میکنند تا از هوای دود آلود برای فرار بهره بگیرند.
۶۷ درصد خودروهای سنگین فعالیت ندارند
رییس شرکت پخش فراوردههای نفتی منطقه زاهدان در همین رابطه ابراز داشت: بررسی خودروهای عمومی سنگین و مجهز به دستگاه ردیاب نشان میدهد که ۶۷ درصد آنها در استان هیچ فعالیت سالمی نداشته و به قاچاق سوخت مبادرت می ورند. دادخدا اعتصامی در گفتگو با مهر بیان داشت: تعداد ۵ هزار و ۲۶۸ خودرو در سیستان و بلوچستان مجهز به دستگاه جی.پی.اس یا ردیاب هستند که بررسی عملکرد آنها نشان میدهند که این خودرو به رغم هیچ فعالیتی اما سوخت و سهمیه گازوئیل خود را دریافت میکنند.وی ادامه داد: ۶۷ درصد از از این تعداد خودرو حتی در یک ماه حرکت نداشته اند و ۱۲ درصد نیز نیمه فعال بوده و در طی ماه تنها ۱۰۰ تا ۵۰۰ کیلومتر حرکت داشته اند. وی ابراز داشت: تنها ۱۹ درصد این خودروها دارای فعالیت بوده و حرکت آنها بیش از ۵۰۰ کیلومتر در ماه ثبت شده است. وی بیان داشت: در همین راستا مقرر شده است تا تیمی متشکل از پلیس راهور، سازمان صنعت، معدن و تجارت و شرکت پخش فراوردههای نفتی خودروهای غیرفعال و خوابیده را شناسایی و طبق قانون نسبت به ابطال کارت سوخت آنها اقدام کند. به منظور پیشگیری از قاچاق سوخت طرح نصب جی.پی.اس بر روی خودرو های عمومی سنگین در جنوب استان به طور کامل به اجرا درآمده است اما برخی از فشارهای سیاسی مانع برخورد با این خودروها شده است.
به نام بلوچستان به کام دیگران
به گفته مسئولان ۸۰ درصد سوخت قاچاق از استان های سایر کشور به سیستان و بلوچستان حمل می شود.تعداد زیادی از ساکنان استانهای همجوار این استان و حتی مرفه نشینان پایتخت کارتهای سوخت خودروهای خود را به سیستان و بلوچستان میفرستند تا از این آب گل آلود که در نهایت به نام این استان تمام می شود برای خود ماهی بگیرند.کشف و ضبط تانکر های ۲۴ هزار لیتری سوخت درماه گذشته توسط نیروهای انتظامی که در شهرستان نیکشهر و ایرانشهر در حالی که از پالایشگاه مستقیم برای توزیع در خارج از شبکه حمل می شد و خودرو های باری متعلق به سایر شهرهای کشور در کنار پلها مشغول تخلیه سوخت اضافی هستند خود گواه اینست که سیستان و بلوچستان تنها نام قاچاق سوخت را یدک میکشد.جانشین دبیر کمیسیون برنامهریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استانداری سیستان و بلوچستان میگوید: سیستان و بلوچستان تنها گذرگاه و محل ذخیره سوخت قاچاق است نه تامین کننده سوخت.
در سراوان بیش از ۶۰ هزار مرزنشین در شعاع ۲۰ کیلومتری مرز زندگی میکنند که برخی به دلیل نبود منبع درآمد اقدام به کارهای کاذب از جمله فروش و قاچاق سوخت دست می زنند.در ایران مرزهای باز و غیر قابل کنترلی وجود دارد و از طرفی با وجود بررسیهای بسیار برای اشتغالزایی مرز نشینان اما هنوز آنها اشتغال ثابتی ندارند و به ناچار از فرصتهایی که ناشی از تفاوت قیمت حاملهای انرژی در بین مرزها است استفاده کرده و از پرداختن به قاچاق در حوزه سوخت برای امرار معاش خود استفاده میکنند.