جزئیات هم باید در توافق نهایی مشخص شود.
محمدحسن قدیری ابیانه کارشناس سیاست خارجی گفت: توافق نهایی در صورتی قطعی خواهد شد که همه جزئیات آن کاملاً مشخص و حقوق و منافع کشورمان را تأمین کند.
وی افزود: طبیعتا آمریکاییها سعی میکنند با تهدید و ارعاب و با جنگ روانی و رسانهای ایران را به عقبنشینی از حقوق خود ترغیب کند لذا باید منتظر بود و نتیجه مذاکرات را از زبان هیات مذاکرهکننده ایرانی شنید. وی خاطرنشان کرد؛ اگر قرار باشد کلیاتی را تصویب کنند و جزئیات را به بعد موکول کنند تا جزئیات مشخص نشود توافقی نخواهد بود و اجرایی نخواهد شد.
متن کامل گزارش سیاست روز مورخ 2 آذر 1393 به شرح زیر است:
کارشناسان عرصه سیاست خارجی میگویند با توجه به بیصداقتی غرب باید هرگونه توافق با ۱+۵ در جزئیات هم صورت گیرد وگرنه چنین توافقی مورد پذیرش ملت ایران نخواهد بود.
مذاکرات هستهای وین وارد آخرین روزهای خود شده است تا سرنوشت پروندهای که بهمدت بیش از یک دهه محل رایزنیهای دیپلماتهای ایرانی با شش کشور بود، مشخص گردد.
دیروز نیز مانند روزهای قبل تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان روز پرترافیکی را داشت چنانچه وزیر امور خارجه کشورمان دیروز نیز در پنجمین روز از دور پایانی مذاکرات هستهای با سباستین کورتس همتای اتریشی خود دیدار کرد.
وزرای خارجه ایران و اتریش در این دیدار روند مناسبات دوجانبه را مورد گفتوگو و تبادل نظر قرار دادند. دراین دیدار همچنین پیرامون مذاکرات جاری هستهای گفتوگو کردند.
از سویی دیگر سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه کشورمان دیروز نیز با همتای روسی خود سرگئی ریابکوف دیدار کرد.
تقریباً یک سال از توافق موقت ژنو که در آن ایران و گروه ۱+۵ براساس "برنامه اقدام مشترک" پذیرفتند که برنامه هستهای ایران بهازای تسهیل برخی تحریمها محدود شود میگذرد. و اکنون تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان به ریاست محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، در وین، پایتخت اتریش، حضور یافته تا برای آخرینبار پیش از پایان ضربالاجل ۳ آذر (۲۴ نوامبر) به گفتوگو با شش قدرت جهانی بپردازند.
رسانهها و کارشناسان امر گمانهزنیهای گوناگونی درباره نتایج این مذاکرات مطرح میکنند، اما احتمال دستیابی به نوعی توافق نسبی توأم با تمدید گفتوگوها بیشترین رأی صاحبنظران را به خود اختصاص داده است. چنانچه روزنامه فرانسوی لوموند با اشاره به تداوم بیاعتمادی و سوءظن میان طرفین مذاکرات هستهای از یکسو و هدف مشترک آنها از سوی دیگر اعلام کرد که به رغم وجود اختلافات عمیق میان ایران و غرب، مذاکرات هرگز تا این حد به هدف نزدیک نبوده است.
روزنامه فرانسوی «لوموند» در آستانه برگزاری دور حساس مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ در وین اتریش طی گزارشی به قلم «ایو میشل ریول» نوشت: شمارش معکوس درباره مذاکرات هستهای ایران آغاز شده و گفتوگوهای هستهای پرپیچ و خم در این خصوص از روز سهشنبه گذشته در راستای تلاش برای دستیابی به توافق نهایی تا پیش از مهلت تعیین شده در ۲۴ نوامبر (سوم آذر) از سر گرفته شده است.
روزنامه «والاستریتژورنال» نیزدر گزارشی با موضوع روند مذاکرات هستهای ایران و گروه موسوم به ۱+۵، نوشته است که کشورهای غربی اعطای امتیازات بیشتر در مذاکرات را بررسی میکنند.
این روزنامه با اشاره به روند مذاکرات یکساله ایران و اعضای دائم شورای امنیت به علاوه آلمان، در مورد راههای دادن امتیازات بیشتر نوشته است: «با توجه به اینکه بخش اعظم توافق هستهای مشخص شده، تنها راههای اعطای امتیاز، در چهار حوزه خلاصه میشود: محدودیت فعالیتهای هستهای ایران ضمن توافق هستهای آتی، زمانبندی کاهش تحریمها، میزان آزادی عمل ایران برای کار بر روی نسل جدید سانتریفیوژها برای غنیسازی و همچنین مدت زمان اجرای توافق.»
روزنامه انگلیسی دیلی تلگراف هم در گزارشی مدعی شده است که مذاکرات هستهای تبدیل به بازی اعداد شده و پیچیدگی آن را به اصرار بیش از اندازه طرفین بر تعداد سانتریفیوژها نسبت داده است.
این گزارش مدعی شده است که تعداد سانتریفیوژها به عنوان وسیلهای که برای اولین بار در دهه پنجاه مورد استفاده قرار گرفت، نمیتواند موضوع مهمی باشد. با این حال به نظر میرسد این موضوع محوریترین بحث مذاکرات را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر ایران ۱۹ هزار ۵۱۴ سانتریفیوژ فعال در دو سایت هستهای در اختیار دارد. در پایان مذاکرات نیز با دو گزینه مواجه خواهیم بود: ایران همین تعداد سانتریفیوژ را نگاه میدارد و یا آنها را به چند هزار عدد کاهش میدهد.
اما خوشبینی و امیدواری مقامات روسی به دستیابی توافقی جامع همچنان پابرجاست چنانچه یک دیپلمات روس از سفر احتمالی وزیر خارجه روسیه به وین و پیوستن وی به تیم مذاکرهکننده ایران و ۱+۵ خبر داد و گفت: با توجه به ماندن وزرای خارجه آمریکا و ایران در وین، احتمالاً این مذاکرات موفقیتآمیز بوده است.
این دیپلمات روس همچنین اعلام کرد که با توجه به تصمیم «جان کری» وزیر خارجه آمریکا و «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران برای ماندن در وین و ادامه مذاکرات، احتمالاً مذاکرات درخصوص برنامه هستهای ایران موفقیتآمیز بوده است.
از ظرفیت غنیسازی در ایران و نیز جدول زمانبندی لغو تحریمهای ایران بهعنوان بزرگترین چالشهای مذاکرات نام برده میشود. در حالی که کشورمان بر ضرورت برخورداری از غنیسازی صنعتی در پایان دوره توافق نهایی (که خود محل مجادله است) تأکید دارد، آمریکاییها، بهعنوان طرف اصلی مذاکره با ایران، خواهان محدود شدن توان غنیسازی ایران بهنوعی ظرفیت دکوری هستند. در حوزه تحریمها نیز تهران اصرار دارد که برچیده شدن آنها به صورتی مؤثر و محسوس انجام شود اما هدف غربیها این است که تا حداکثر زمان ممکن ساختار تحریمها را حفظ کنند، خواستهای که با مخالفت مذاکرهکنندگان کشورمان رویارو شده است.
اختلافات در حوزههای دیگر چون مدت زمان توافق نهایی، رآکتور اراک، آینده حوزه تحقیقات و توسعه در برنامه هستهای ایران و نیز بازرسیها از دیگر مسائلی هستند که در مذاکرات جاری به آنها پرداخته خواهد شد.
وزیر امور خارجه کشورمان در دور پیشین مذاکرات که در مسقط، پایتخت عمان برگزار شده بود، از همه دعوت کرده بود که برای آگاهی از نتیجه مذاکرات تا هفته جاری و گفتوگوهای وین صبر کنند.
آنچه از گمانهزنی رسانههای غربی توأم با نوعی سوگیری بر میآید امکان توافقی احتمالی ممکن است وجود داشته باشد اما گویا قرار است این توافقات در چارچوب کلیات باشد وتوافق برای جزئیات به زمانهای دیگری موکول شود.
در همین زمینه کارشناسان معتقدند با توجه به ادامه بیصداقتی غرب و امریکاییها حتی در این دور از گفتوگوها توافق قابل تاملی صورت نگیرد.
کارشناسان همچنین در مورد گمانهزنی برای احتمال توافقات در کلیات براین امر اتفاق نظر دارند که یا نباید توافقی صورت گیرد یا توافق حتی در جزئیات نیز مشخص شود وگرنه این توافق مورد وثوق ملت نخواهد بود.
البته یک مقام ایرانی که نامش فاش نشده به خبرنگار تلویزیون العربیه گفته است که تهران تنها خواستار توافق جامع است و به دنبال تمدید مذاکرات نیست.
همچنین یک منبع نزدیک به هیئت ایرانی به خبرگزاری فرانسه اعلام کرد که مذاکرهکنندگان به دنبال چیزی کمتر از توافق هستهای جامع هستند.
این منبع در ادامه گفت: همه سعی دردستیابی به توافق بر سر چارچوب کلی هستند تا ما قادر به بحث و تنظیم دوباره جزئیات باشیم.
این منبع گفت: در این مرحله سناریو احتمالی دیگری وجود ندارد. بنابراین ما میتوانیم برای خود زمان خریداری کنیم. در همین زمینه سیاست روز در گفتوگو با کارشناسان به تبیین گمانهزنیهای احتمالی برای توافق احتمالی در کلیات و درست بودن این مسیر پرداخته است.
جزئیات هم باید در توافق صورت گیرد
محمدحسن قدیری ابیانه کارشناس سیاست خارجی در این خصوص گفت: توافق نهایی در صورتی قطعی خواهد شد که همه جزئیات آن کاملاً مشخص و حقوق و منافع کشورمان را تأمین کند.
وی افزود: طبیعتا آمریکاییها سعی میکنند با تهدید و ارعاب و با جنگ روانی و رسانهای ایران را به عقبنشینی از حقوق خود ترغیب کند لذا باید منتظر بود و نتیجه مذاکرات را از زبان هیات مذاکرهکننده ایرانی شنید. وی خاطرنشان کرد؛ اگر قرار باشد کلیاتی را تصویب کنند و جزئیات را به بعد موکول کنند تا جزئیات مشخص نشود توافقی نخواهد بود و اجرایی نخواهد شد.
یا در همه چیز توافق صورت گیرد یا هیچ توافقی صورت نگیرد
سیدرضا صدرالحسینی کارشناسی سیاست خارجی نیز درخصوص احتمال توافق در کلیات گفت: در مذاکرات به عمل آمده بین نمایندگان ایران و ۱+۵ در دور هشتم وین هنوز به نقطه قابل اتکا و قابل قبولی دست نیافتهایم و به نظر میرسد با توجه به عدم صداقت مذاکرهکنندگان اروپایی و آمریکایی این دور از مذاکرات نیز به توافقی قابل اجرا دست نیابد و شایعه توافق کلی در رسانهها و از جانب برخی از تحلیلگران اروپایی و آمریکایی شنیده می شود.
وی افزود: در این خصوص باید اعلام کرد هشدار دلسوزان نظام و انقلاب را باید توجه داشت که نمایندگان مذاکره کننده و دیپلماتهای ایرانی نسبت به این موضوع دقت لازم را مبذول داشته و تا قبل از روشن شدن جزئیات توافق که رفع همه تحریمها یکی از مهمترین مولفههای آن میباشد باید مورد توجه قرار گیرد.
وی در ادامه گفت ضمنا به نظر میرسد با توجه به استقامت مذاکرهکنندگان ایرانی طرف مذاکرهکننده به دنبال تحمیل بعضی از خواستههایی است که شاید بگونهای در شرایط کنونی به ضرر منافع ملی نیست که از آنها بازرسیهای سرزده از مراکز هستهای اعم از نطنز و فوردو و آب سنگین اراک میباشد. کاملا روشن است که در صورت پذیرش این اقدام در نهایت منافع ملی ایران به خطر خواهد افتاد و بازرسیهای غیرمترقبه و سرزده و خارج از بازرسیهای رسمی دورهای مسلما به نفع جمهوری اسلامی ایران نخواهد بود.
صدرالحسینی تصریح کرد، البته مطالب گفته شده نشان از عدم بیاعتمادی تیم محترم و زبده مذاکرهکننده ایرانی نیست اما باید در شرایط کنونی که طرف مذاکرهکننده پرونده هستهای را به سمت و سویی سوق میدهند که به بنبستی منتهی گردد که شاید ایران با عقبنشینی از منافع ملی خویش به بعضی از خواستههای خویش برسد هشدار در این خصوص لازم است.
وی در پایان درخصوص تمدید نیز گفت: تمدید مذاکرات با شرایط تحمیلی یکسال گذشته به نفع منافع ملی ایران نخواهد بود و به نظر میرسد براساس تاکید رئیسجمهور به اینکه ما تا احقاق حقوق ملت ایران در موضع هستهای و رفع همه تحریمها از پا نخواهیم نشست با تمدید مذاکرات تحقق نخواهد یافت و فقط در صورتی میتوان مذاکرات تمدید گردد که در کوتاهترین مدت ممکن همه حقوق حقه ملت ایران به نتیجه برسد.