5 میلیون و 200 هزار دلار رشوه استات اویل به یک مفسد اقتصادی
چهارشنبه, ۱۵ بهمن ۱۳۹۳، ۰۶:۲۷ ب.ظ
به گزارش خبرگزاری تسنیم ، احمد توکلی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی، در نطق میان دستور خود در صحن علنی به زوایای مهمی از تخلفات در قرارداد استات اویل پرداخت که متن کامل این نطق به شرح زیر است:
انقلاب اسلامی نتیجه جهاد امام و مردم بود که تحقق آن را باید تبریک بگوییم و همه باید برای اعتلای آن و حفظش از فساد و تبعیض بکوشیم.
امروز می‌خواهم مطالبی را در باره پرونده آقای مهدی هاشمی به اطلاع ملت شریف ایران و نمایندگان آنان برسانم. البته نتیجه محاکمه به تصمیم قاضی محترم دادگاه و قضات ارجمند بعدی بستگی دارد و همه باید تسلیم قانون باشیم، ولی حق مردم می‌دانم که یکی از مهم‌ترین اتهامات این فرد را بدانند و آگاه باشند که در پرونده استات اویل بیگانگان چه کردند. و ما که ادعای اسلامیت می‌کنیم، چه کرده‌ایم.
این اطلاعات از اسناد رسمی دولت نروژ، دولت آمریکا، بانک جهانی گرفته شده و یا از داخل است.
الف) شرح مختصر ماجرا
1- در ژوئن 2002(خرداد 1381) و ژانویه 2003 شرکت نفت دولتی نروژ، دو نوبت به یک کارمند رسمی دولت که فرزند رئیس‌جمهور اسبق ایران و مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت بوده است، مبلغ 2/5 میلیون دلار می‌پردازد تا وی به استات اویل برای انعقاد قراردادی در پارس جنوبی کمک کند. و مشارکت بعدی در صنعت استخراج نفت را برای آن تسهیل نماید. استات اویل می‌پذیرد که تا 10 سال بعد نیز سالانه یک میلیون دلار، یعنی جمعا 2/15 میلیون به طرف ایرانی پرداخت کند. بعد از یک سال مذاکرات فشرده بین دو طرف توافق می‌شود. برای پنهانکاری و پولشویی شرکت سرمایه‌گذاری هورتن به مدیریت عباس یزدان‌پناه، واسطه شده و قرارداد به ظاهر بین هورتن و استات اویل منعقد می‌گردد. عباس یزدان‌پناه دوست دیرینه دوران دبیرستان و دانشگاه مهدی هاشمی بود. این قرارداد در ظاهر برای دادن مشاوره به استات اویل، در 12 ژوئن 2002 در لندن با حضور مهدی هاشمی امضاء می‌گردد. بالاخره در پایان 2002 استات اویل موفق به انعقاد قرارداد با شرکت ملی نفت ایران می‌شود.
2- بر خلاف روش معمول شرکت نفت، بدون تشکیل شرکت مشترک ایرانی – نروژی و بدون برگزاری مناقصه قرارداد می‌بندد. در حالی که تشکیل شرکت مشترک برای انتقال فناوری و مناقصه برای دست‌یابی به حداقل قیمت حیاتی بود. البته متهم اصلی نروژی پرونده، در اعترافات خویش تصریح می‌کند که هیچ دلیلی ندارد که مقامات وزارت نفت برای انعقاد این قرارداد تقاضای رشوه کرده و یا از رشوه پرداختی سهمی گرفته باشند.
3- یک سال بعد در 6 اکتبر 2003 (15 شهریور 1382) یک روزنامه نروژی قرارداد را افشا و افکار عمومی را از آن آگاه می‌کند و موجی از اعتراض برمی‌خیزد.
ب) نروژ با این موضوع چگونه برخورد کرد؟
1- چهار روز بعد از اطلاع‌رسانی روزنامه نروژی، هیئت‌مدیره استات اویل قرارداد را متوقف می‌کند و روز بعد از آن دولت نروژ نهاد مسئول تحقیق و تعقیب جرائم اقتصادی و زیست‌محیطی نروژ را مامور رسیدگی به این قرارداد می‌نمایند.
2- مدیر امور بین‌الملل استات اویل بازداشت و تعقیب می‌شود. مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره نیز استعفاء می‌دهند.
3- 9 ماه بعد یعنی در 29 ژوئن 2004، دادگاه حکم به وقوع جرم می‌دهد و طی آن به دلیل پرداخت رشوه، استات اویل به پرداخت 20 میلیون کرون و مدیر امور بین‌الملل به پرداخت 200هزار کرون محکوم می‌گردند.
4- نماد استات اویل برای مدتها از تابلوی بورس نروژ و اروپا و آمریکا حذف می‌گردد.
ج) در آمریکا با این فساد چه برخوردی شد؟
1- کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا که به منزله دادگاه رسیدگی به اقدامات شرکت‌هایی که در بورس سهیم هستند عمل می‌کند، به ماجرای استات اویل و پرداخت رشوه رسیدگی می‌کند. زیرا استات اویل با داشتن سهام در بورس آمریکا، پذیرفته بود که قوانین مالی ضدفساد آمریکا را رعایت کند. و در 13 اکتبر 2006 (21مهر 1385) رای خود را صادر کرد.
2- در حکم 12 صفحه‌ای دادگاه، ماجرا به تفصیل شرح داده شده است. از سیر مذاکرات مهدی هاشمی، نقش واسطه‌گری شرکت هورتن، رشوه‌های داده شده و منافع مورد انتظار استات اویل، سودآوری قرارداد فاسد منعقد شده و حواشی آن به عنوان واقعیت‌های کشف شده یاد می‌کند.
3- دادگاه مذکور جرم استات اویل را پرداخت رشوه و عدم انعکاس درست و دقیق پرداخت‌های غیر قانونی مذکور در اسناد خویش می‌شمارد.
4- دادگاه آمریکا حکم می‌کند که استات اویل باید برای دوره‌ای سه ساله نهاد مشاوره‌ای مستقلی را که آمریکا با انتخاب آن مخالف نباشد استخدام کند تا روش‌های کنترل داخلی آن را بررسی کند. استات اویل موظف است تمام توصیه‌های اصلاحی را برای گردش کار شرکت به طوری که تکرار این قبیل اقدامات را منتفی سازد، بپذیرد و تمام هزینه‌های مشاوره را نیز بپردازد. علاوه بر آن باید21 میلیون دلار جریمه به خزانه‌داری آمریکا بپردازد که انجام می‌شود.
5- بانک جهانی، بیانیه مشترک بین آمریکا و استات اویل را که در آن تمام اطلاعات سابق الذکر هست، در سال 2006 منتشر می‌کند.
6- سرانجام در 2009 پس از آنکه استات اویل طی سه سال تمام تعهدات خویش را در قبال دادگاه آمریکا ایفا کرد، پرونده هورتن به وسیله آمریکا بسته شد.
د) در ایران چه گذشت؟
1- در تاریخ 24 آبان 82 وزیر نفت ایران به وزیر اقتصاد وقت می‌نویسد: به دنبال انتشار مطالبی در روزنامه‌های نروژ، در اواسط شهریور هیئتی از طرف این وزارت به نروژ رفت و با وزیر نفت، دادستان عمومی نروژ و مدیران ارشد شرکت استات اویل طی جلسات طولانی گفت‌وگو کرد. وی در ادامه نامه خویش می‌نویسد «بر اساس اظهارات مدیران استات اویل نقش مهدی هاشمی قطعی است.» و در انتها اعلام می‌کند که پرونده کاملا در اختیار وزارت اطلاعات قرار گرفته است.
2- وزیر اطلاعات وقت در گزارش به رئیس‌جمهور می نویسد که 9 ملاقات بین مهدی هاشمی و استات اویل در اینجا و خارج از کشور انجام شده است و از قول مهدی هاشمی نقل می‌کند که من می‌خواستم نروژی‌ها را تشویق کنم که در عرصه پارس جنوبی فعال شوند و این ماجرا را نروژ و آمریکا برای لطمه زدن به هاشمی رفسنجانی ساخته‌اند.
3- وزارت اطلاعات همچنین مدعی می‌شود که ماجرا به این دلیل به مهدی هاشمی ارتباط داده شده که فساد درونی استات اویل پوشانده شود. در حالی‌که نروژ پنجمین کشور جهان از حیث سلامت مالی است.
4- باید پرسید شرح وظایف مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی سوخت، چه ربطی به قراردادهای نفتی خارجی دارد که مهدی هاشمی حداقل 9بار در اینجا و خارج با استات اویل ملاقات می‌کند؟
5- پس از 12 سال از افشای ماجرا و شش سال از پایان رسیدگی به فساد و اعمال مجازات‌ها در نروژ و آمریکا، رسیدگی قضایی به اتهامات مهدی هاشمی در جریان است، وکلای وی کیفرخواست دادستان را بیانیه سیاسی می‌خوانند، و ادعا می‌کنند که اسناد جمع‌آوری شده از طرق قضایی بین‌المللی از آمریکا و انگلیس معتبر نیست چون این دو کشور دول متخاصم با ما هستند.
6- متهم نیز در دفاعیه خود کیفرخواست را بیانیه شوم سیاسی می‌خواند و آن را وسیله تسویه‌حساب با پدرش می‌نامد. وی اعترافات متهمان دیگر را که چند نفر از آنان اعضای دفتر خود او بودند، تحت شکنجه اعلام می‌کند.
7- عباس یزدان‌پناه در دوبی به طرز مرموزی به قتل می‌رسد. مهدی هاشمی در دادگاه، پس از پخش فیلم اعترافات یزدان‌پناه که در بازداشت قبلی ضبط شده بود، با عصبانیت و اضطراب می‌گوید قتل یزدان‌پناه کار مافیایی است و اعترافات او را رد می‌کند. ولی اداره مبارزه قاطع با کلاهبرداری انگلستان وقتی به درخواست مقامات قضایی نروژ دفاتر یزدان‌پناه در لندن را بازرسی می‌کند اسناد مبادله شده بسیاری بین یزدان‌پناه و یار دیرینه‌اش به دست می‌آورد.
بنده به عنوان نماینده ملت ایران بخشی از اطلاعات ذی‌ربط را گفتم تا ملت که جز اجرای عدالت در برخورد با ضعیف و قوی از هر قشر و جناحی انتظاری ندارد، توجه داشته باشد که اگر قاضی محترم دادگاه، فردا حکم قاطعی داد، دست غوغاسالاران متکی به زر و زور فاسدان را که به تخطئه قوه قضائیه خواهند پرداخت، بخواند و فریب سیاسی‌سازی پرونده را نخورد. خطی که از همان اول متهم و وکلایش درصدد القای آن بوده‌اند. بنده از همه خواهش می‌کنم که در مبارزه با فساد متحد شوند، زیرا هیچ خطری بیشتر از فساد نظام برآمده از خون شهیدان 22 بهمن را به فنا تهدید نمی‌کند.
انقلاب اسلامی نتیجه جهاد امام و مردم بود که تحقق آن را باید تبریک بگوییم و همه باید برای اعتلای آن و حفظش از فساد و تبعیض بکوشیم.
امروز می‌خواهم مطالبی را در باره پرونده آقای مهدی هاشمی به اطلاع ملت شریف ایران و نمایندگان آنان برسانم. البته نتیجه محاکمه به تصمیم قاضی محترم دادگاه و قضات ارجمند بعدی بستگی دارد و همه باید تسلیم قانون باشیم، ولی حق مردم می‌دانم که یکی از مهم‌ترین اتهامات این فرد را بدانند و آگاه باشند که در پرونده استات اویل بیگانگان چه کردند. و ما که ادعای اسلامیت می‌کنیم، چه کرده‌ایم.
این اطلاعات از اسناد رسمی دولت نروژ، دولت آمریکا، بانک جهانی گرفته شده و یا از داخل است.
الف) شرح مختصر ماجرا
1- در ژوئن 2002(خرداد 1381) و ژانویه 2003 شرکت نفت دولتی نروژ، دو نوبت به یک کارمند رسمی دولت که فرزند رئیس‌جمهور اسبق ایران و مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت بوده است، مبلغ 2/5 میلیون دلار می‌پردازد تا وی به استات اویل برای انعقاد قراردادی در پارس جنوبی کمک کند. و مشارکت بعدی در صنعت استخراج نفت را برای آن تسهیل نماید. استات اویل می‌پذیرد که تا 10 سال بعد نیز سالانه یک میلیون دلار، یعنی جمعا 2/15 میلیون به طرف ایرانی پرداخت کند. بعد از یک سال مذاکرات فشرده بین دو طرف توافق می‌شود. برای پنهانکاری و پولشویی شرکت سرمایه‌گذاری هورتن به مدیریت عباس یزدان‌پناه، واسطه شده و قرارداد به ظاهر بین هورتن و استات اویل منعقد می‌گردد. عباس یزدان‌پناه دوست دیرینه دوران دبیرستان و دانشگاه مهدی هاشمی بود. این قرارداد در ظاهر برای دادن مشاوره به استات اویل، در 12 ژوئن 2002 در لندن با حضور مهدی هاشمی امضاء می‌گردد. بالاخره در پایان 2002 استات اویل موفق به انعقاد قرارداد با شرکت ملی نفت ایران می‌شود.
2- بر خلاف روش معمول شرکت نفت، بدون تشکیل شرکت مشترک ایرانی – نروژی و بدون برگزاری مناقصه قرارداد می‌بندد. در حالی که تشکیل شرکت مشترک برای انتقال فناوری و مناقصه برای دست‌یابی به حداقل قیمت حیاتی بود. البته متهم اصلی نروژی پرونده، در اعترافات خویش تصریح می‌کند که هیچ دلیلی ندارد که مقامات وزارت نفت برای انعقاد این قرارداد تقاضای رشوه کرده و یا از رشوه پرداختی سهمی گرفته باشند.
3- یک سال بعد در 6 اکتبر 2003 (15 شهریور 1382) یک روزنامه نروژی قرارداد را افشا و افکار عمومی را از آن آگاه می‌کند و موجی از اعتراض برمی‌خیزد.
ب) نروژ با این موضوع چگونه برخورد کرد؟
1- چهار روز بعد از اطلاع‌رسانی روزنامه نروژی، هیئت‌مدیره استات اویل قرارداد را متوقف می‌کند و روز بعد از آن دولت نروژ نهاد مسئول تحقیق و تعقیب جرائم اقتصادی و زیست‌محیطی نروژ را مامور رسیدگی به این قرارداد می‌نمایند.
2- مدیر امور بین‌الملل استات اویل بازداشت و تعقیب می‌شود. مدیرعامل و رئیس هیات‌مدیره نیز استعفاء می‌دهند.
3- 9 ماه بعد یعنی در 29 ژوئن 2004، دادگاه حکم به وقوع جرم می‌دهد و طی آن به دلیل پرداخت رشوه، استات اویل به پرداخت 20 میلیون کرون و مدیر امور بین‌الملل به پرداخت 200هزار کرون محکوم می‌گردند.
4- نماد استات اویل برای مدتها از تابلوی بورس نروژ و اروپا و آمریکا حذف می‌گردد.
ج) در آمریکا با این فساد چه برخوردی شد؟
1- کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا که به منزله دادگاه رسیدگی به اقدامات شرکت‌هایی که در بورس سهیم هستند عمل می‌کند، به ماجرای استات اویل و پرداخت رشوه رسیدگی می‌کند. زیرا استات اویل با داشتن سهام در بورس آمریکا، پذیرفته بود که قوانین مالی ضدفساد آمریکا را رعایت کند. و در 13 اکتبر 2006 (21مهر 1385) رای خود را صادر کرد.
2- در حکم 12 صفحه‌ای دادگاه، ماجرا به تفصیل شرح داده شده است. از سیر مذاکرات مهدی هاشمی، نقش واسطه‌گری شرکت هورتن، رشوه‌های داده شده و منافع مورد انتظار استات اویل، سودآوری قرارداد فاسد منعقد شده و حواشی آن به عنوان واقعیت‌های کشف شده یاد می‌کند.
3- دادگاه مذکور جرم استات اویل را پرداخت رشوه و عدم انعکاس درست و دقیق پرداخت‌های غیر قانونی مذکور در اسناد خویش می‌شمارد.
4- دادگاه آمریکا حکم می‌کند که استات اویل باید برای دوره‌ای سه ساله نهاد مشاوره‌ای مستقلی را که آمریکا با انتخاب آن مخالف نباشد استخدام کند تا روش‌های کنترل داخلی آن را بررسی کند. استات اویل موظف است تمام توصیه‌های اصلاحی را برای گردش کار شرکت به طوری که تکرار این قبیل اقدامات را منتفی سازد، بپذیرد و تمام هزینه‌های مشاوره را نیز بپردازد. علاوه بر آن باید21 میلیون دلار جریمه به خزانه‌داری آمریکا بپردازد که انجام می‌شود.
5- بانک جهانی، بیانیه مشترک بین آمریکا و استات اویل را که در آن تمام اطلاعات سابق الذکر هست، در سال 2006 منتشر می‌کند.
6- سرانجام در 2009 پس از آنکه استات اویل طی سه سال تمام تعهدات خویش را در قبال دادگاه آمریکا ایفا کرد، پرونده هورتن به وسیله آمریکا بسته شد.
د) در ایران چه گذشت؟
1- در تاریخ 24 آبان 82 وزیر نفت ایران به وزیر اقتصاد وقت می‌نویسد: به دنبال انتشار مطالبی در روزنامه‌های نروژ، در اواسط شهریور هیئتی از طرف این وزارت به نروژ رفت و با وزیر نفت، دادستان عمومی نروژ و مدیران ارشد شرکت استات اویل طی جلسات طولانی گفت‌وگو کرد. وی در ادامه نامه خویش می‌نویسد «بر اساس اظهارات مدیران استات اویل نقش مهدی هاشمی قطعی است.» و در انتها اعلام می‌کند که پرونده کاملا در اختیار وزارت اطلاعات قرار گرفته است.
2- وزیر اطلاعات وقت در گزارش به رئیس‌جمهور می نویسد که 9 ملاقات بین مهدی هاشمی و استات اویل در اینجا و خارج از کشور انجام شده است و از قول مهدی هاشمی نقل می‌کند که من می‌خواستم نروژی‌ها را تشویق کنم که در عرصه پارس جنوبی فعال شوند و این ماجرا را نروژ و آمریکا برای لطمه زدن به هاشمی رفسنجانی ساخته‌اند.
3- وزارت اطلاعات همچنین مدعی می‌شود که ماجرا به این دلیل به مهدی هاشمی ارتباط داده شده که فساد درونی استات اویل پوشانده شود. در حالی‌که نروژ پنجمین کشور جهان از حیث سلامت مالی است.
4- باید پرسید شرح وظایف مدیرعامل سازمان بهینه‌سازی سوخت، چه ربطی به قراردادهای نفتی خارجی دارد که مهدی هاشمی حداقل 9بار در اینجا و خارج با استات اویل ملاقات می‌کند؟
5- پس از 12 سال از افشای ماجرا و شش سال از پایان رسیدگی به فساد و اعمال مجازات‌ها در نروژ و آمریکا، رسیدگی قضایی به اتهامات مهدی هاشمی در جریان است، وکلای وی کیفرخواست دادستان را بیانیه سیاسی می‌خوانند، و ادعا می‌کنند که اسناد جمع‌آوری شده از طرق قضایی بین‌المللی از آمریکا و انگلیس معتبر نیست چون این دو کشور دول متخاصم با ما هستند.
6- متهم نیز در دفاعیه خود کیفرخواست را بیانیه شوم سیاسی می‌خواند و آن را وسیله تسویه‌حساب با پدرش می‌نامد. وی اعترافات متهمان دیگر را که چند نفر از آنان اعضای دفتر خود او بودند، تحت شکنجه اعلام می‌کند.
7- عباس یزدان‌پناه در دوبی به طرز مرموزی به قتل می‌رسد. مهدی هاشمی در دادگاه، پس از پخش فیلم اعترافات یزدان‌پناه که در بازداشت قبلی ضبط شده بود، با عصبانیت و اضطراب می‌گوید قتل یزدان‌پناه کار مافیایی است و اعترافات او را رد می‌کند. ولی اداره مبارزه قاطع با کلاهبرداری انگلستان وقتی به درخواست مقامات قضایی نروژ دفاتر یزدان‌پناه در لندن را بازرسی می‌کند اسناد مبادله شده بسیاری بین یزدان‌پناه و یار دیرینه‌اش به دست می‌آورد.
بنده به عنوان نماینده ملت ایران بخشی از اطلاعات ذی‌ربط را گفتم تا ملت که جز اجرای عدالت در برخورد با ضعیف و قوی از هر قشر و جناحی انتظاری ندارد، توجه داشته باشد که اگر قاضی محترم دادگاه، فردا حکم قاطعی داد، دست غوغاسالاران متکی به زر و زور فاسدان را که به تخطئه قوه قضائیه خواهند پرداخت، بخواند و فریب سیاسی‌سازی پرونده را نخورد. خطی که از همان اول متهم و وکلایش درصدد القای آن بوده‌اند. بنده از همه خواهش می‌کنم که در مبارزه با فساد متحد شوند، زیرا هیچ خطری بیشتر از فساد نظام برآمده از خون شهیدان 22 بهمن را به فنا تهدید نمی‌کند.
۹۳/۱۱/۱۵
مهدی مومنی