پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

بالاخره توافق بین ایران و 5+1 حاصل شد. باید منتظر دریافت متن توافق نهایی برای ارزیابی آن شد.

اینکه 5+1 قدرت جهانی یعنی آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان در یک طرف میز قرار دارند و در طرف دیگر آن ایران قرار دارد و به چانه زنی پرداخته اند خود نشاندهنده موقعیت قدرت ایران در جهان است.

زیرا سفرای هر یک از این کشورها کافی بود تا گوشی تلفن را بردارند و به حکومت تحت نفوذ خود دستوراتی را صادر نمایند و آنها نیز چاره ای جز اطاعت نداشتند.

اما اینجا بحث چانه زنی است. همین کشورها قطعنامه هایی را در تحریم ایران در شورای امنیت علیه ایران تصویب کردند و مقرر داشتند که ایران حق غنی سازی اورانیوم را ندارد. تحریم های بانکی و نفتی را تحمیل کردند اما ایران نشان داد که نه تنها می تواند در مقابل این توطئه ها بایستد بلکه توان پیشرفت های چشمگیر در اوج تحریم ها را نیز دارد. این مقاومت خود اسطوره ای است.

وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا و سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای در گفت‌وگوهای 1+5 این کشور که در اردیبهشت 94 در کنفرانس دو سالانه موسسه «مرکز اقدام مذهبی یهودیت برای اصلاحات» سخنرانی می‌کرد «فرهنگ و اقتصاد مقاومتی ایران» را عامل پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در دوران تحریم‌ها دانست.

وی افزود "تحریم‌ها نتوانسته‌اند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنند". شرمن گفت "ایرانی‌ها در دوران تحریم‌های اقتصادی از 165 سانتریفیوژ به 19 هزار سانتریفیوژ رساندند". «ایران در شرایط اقتصاد مقاومتی است و فرهنگ مقاومت دارد. باور آنها این است که اگر دنیا تحریم‌ها علیه ایران را افزایش دهد باید برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرند."[1]

این اعترافات مایه مباهات است. زیرا دشمن اعتراف می کند که حتی اگر همه دنیا ایران را تحریم کند ایران به راه خود ادامه خواهد داد.

البته این اظهارات همچنین نشان می دهد که دشمنان ما گاهی نقش اقتصاد مقاومتی را در  پیشرفت ایران بهتر از برخی از مسئولان کشور خودمان درک کرده اند.

نفس حضور ایران در یک سوی میز و شش قدرت جهانی در سوی دیگر میز و نفس چانه زنی، استقلال و ابهت ایران را نزد جهانیان به نمایش می گذارد. و احساس حقارت را در دولت مردان کشورهایی که مطیع قدرت های خارجی هستند و حتی جرآت عرض اندام در مقابل آنان را ندارند بر می انگیزد.

اینک که مذاکرات به پایان رسیده به نکاتی چند از عوامل قدرت ایران اشاره می گردد.

1-       صلابت رهبری: مقام معظم رهبری با اتخاذ مواضع قاطع و تعیین خطوط قرمز کمک زیادی به هیات ایرانی کردند و به دشمن فهماندند که نباید انتظار داشته باشند که ایران از خطوط قرمز عبور کند. این امر در پذیرش برخی از خواسته‌های ایران و شکست تلاش آنان برای وادار کردن ایران به عقب نشینی بسیار موثر بود.

به عبارت دیگر اگر این صلابت در مواضع رهبری نبود این نتیجه حاصل نمی شد یا دولت به نتایجی بسیار پایین‌تر تن می داد.

2-       حمایت مردم: حمایت مردم از مواضع رهبری و حضور در صحنه های مختلف از جمله راهپیمایی های مختلف و شعار مرگ بر آمریکا و اسرائیل که آخرین بار در راهپیمایی روز قدس جلوه گر شد دشمنان را از مؤثر بودن توطئه ها برای جدایی بین مردم و نظام ناامید کرد.

3-       دستاوردهای هسته ای: دستاوردهای هسته ای در دولت گذشته و افزایش سانتریفیوژها از 165 عدد به حدود 20 هزار و ارزیابی دشمن از توان بالای ایران برای افزایش کمی و کیفی سانتریفیوژها و دیگر عرصه های صلح آمیز هسته ای امکان چانه زنی را فراهم آورد، در غیر اینصورت هیات ایرانی گزینه‌ی روی میز کمتری برای چانی زنی داشت و در این صورت اصولاً شش قدرت جهانی نیازی به این نشست ها نمی دیدند. نادیده گرفتن این واقعیت بدور از انصاف و واقع بینی است.

4-      قدرت نظامی ایران: یکی از گزینه های مطرح در صورت شکست مذاکرات از سوی دشمن تهدید به اتخاذ گزینه نظامی بود. اما صلابت و قدرت نظامی ایران موجب گردید تا موسسات پژوهشی نظامی آمریکا پیش بینی بکنند که در صورت ورود آمریکا به جنگ با ایران در روز اول کل ناوگان نظامی آمریکا در منطقه منهدم و حداقل بیست هزار آمریکایی کشته خواهند شد. هرچند آمریکایی ها به کرات بر گزینه نظامی در صورت شکست مذاکرات تأکید کردند اما خود بهتر از هر کس دیگر می دانند که این گزینه قابل پیاده شدن نیست.

5-      دولت یازدهم: روی کار آمدن دولت یازدهم عامل مهمی در به نتیجه رسیدن مذاکرات و عقب نشینی آمریکا است. ارزیابی دشمنان ایران و در رأس آن آمریکا این بود که این دولت از آرمان های حضرت امام خمینی (ره) فاصله دارد و افرادی غرب زده در آن نفوذ گسترده دارند و لذا امکان امتیازگیری بیشتری برای غربی ها در این ایام فراهم است. اما صلابت رهبری آ«ها را از این بابت ناامید کرد. آنها احساس کردند که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد ممکن است این جناح غرب زده نتواند در انتخابات مجلس شورای اسلامی و نیز مجلس خبرگان رهبری و همچنین انتخابات ریاست جمهوری آینده موقعیت خود را حفظ کرده و از صحنه حذف شود. لذا با امید به کمک به این جریان فکری، قدری عقب نشینی را با هدف تحکیم موقعیت آنان در مصادر قدرت در ایران مفید یافتند.

دشمنان توقع داشتند دولت از دستورات و خطوط قرمز عبور نماید لیکن رئیس جمهور خود را پایبند به رهنمودهای رهبری نشان داد و این امر به صلابت تیم ایرانی در مذاکرات کمک کرد.

6-       مخالفان و دلواپسان: مخالفان و دلواپسان که نگران کوتاه آمدن های دولت در مذاکرات بودند کمک بزرگی به هیأت ایرانی کردند. کما اینکه هیأت آمریکایی مخالفت های کنگره آمریکا را مستمسکی برای چانه زنی های بیشتر برای کسب امتیازات و وادار کردن ایران به عقب نشینی از مواضع قرار دادند.

7-       مجلس شورای اسلامی: قانون وضع شده در مجلس شورای اسلامی مبنی بر حفظ دستاوردهای هسته ای کمک بزرگی به پیشبرد مواضع ایران در رویارویی با طرف های خارجی در مذاکرات هسته ای محسوب می گردد.

8-       اقتصاد مقاومتی: طرح اقتصاد مقاومتی و محورهای ابلاغ شده توسط مقام معظم رهبری دشمن را که مطالعات گسترده ای برای ارزیابی این طرح ها انجام داد به این نتیجه رساند که تحریم ها نمی تواند ایران را از پای درآورد.

9-       هیات ایرانی: هیات ایرانی تلاش خود را برای مقاومت در مقابل فشارها و دفاع از حقوق هسته‌ای ایران بکار برد. پایبندی آنها به خطوط قرمز تعیین شده توسط مقام معظم رهبری و پشتکار و پیگیری آنان در رسیدن به توافق مؤٍثر بود.

10-   متانت نامزدهای ریاست جمهوری: نامزدهای ریاست جمهوری با پیروزی هرچند کم رنگ آقای روحانی به ایشان تبریک گفتند و نسبت به رای مردم تمکین کردند. اگر آنها نیز مثل نامزدهای فتنه گر در سال 88 به نتیجه انتخابات اعتراض می کردند و مردم را به خیابان و اغتشاش دعوت می نمودند هرگز دولت نمی توانست با اقتدار در مذاکرات هسته‌ای حاضر گردد.

عوامل دیگری نیز در مذاکرات مؤثر بودند که برخی از این عوال تأثیر منفی بر جای گذاشتند. برخی از این عوامل و موانع به شرح زیر است:

1-       اشکالات و ساختار اقتصادی ایران و بوِیژه وابستگی اقتصاد ایران به نفت از نکات ضعفی بود که دشمن را به این باور رساند که می تواند با تحریم های نفتی و بانکی اقتصاد ایرانی را فلج نماید.

2-       فرهنگ غلط کار و مصرف و از جمله اسراف در مصرف و نیز وجود بازار وسیع برای کالاهای خارجی و نیاز ایران به ارز برای تأمین این اقلام دشمن را به تأثیر منفی تحریم ها بر اقتصاد ایران مجاب نمود.

3-       فتنه سال 1388 از عوامل مهم امید دشمن به تأثیر تشدید تحریم ها بود. دشمن امیدوار شد بتواند انشقاق بین ملت ایران ایجاد کرده و اتحاد و انسجام ملت را تضعیف نماید.

4-       ترغیب دشمنان به تشدید تحریم ها توسط عناصر فتنه گر که خیانتی آشکار بود با  این امید انجام شد که تحریم ها بتواند معیشت مردم را دچار خطر کرده و ا ز آب گل آلود برای پیروزی جناح خود در انتخابات های بعدی استفاده ببرند.  ارزیابی دشمن این است که در انتخابات سال 92 میوه این توطئه را چیدند.

5-       نمایش اشتیاق برای تعامل با آمریکا: برخی مسئولان دولتی حتی تأکید کردند که تعامل با آمریکا هدف اصلی آنان است و موضوع هسته‌ای نسبت به آن از اهمیت زیادی برخوردار نیست. این بدان معنی است که یک توافق بد بهتر از عدم توافق است و این بدترین پیامی است که می توان برای دشمن در حین مذاکرات هسته‌ای فرستاد.

6-       جشن‌های هسته ای: برخی ها با اعلام پیشاپیش جشن در مورد توافقات هسته‌ای اشتیاق خود را برای رسیدن به یک توافق هرچند نامطلوب به نمایش گذاشتند که این امر به سخت تر شدن مواضع غرب انجامید.

7-       اکنون نیز دولت سعی می کند برای نتایج مذاکرات جشن بگیرد و از این طریق زمینه را برای فتح مجلس فراهم آورد.

رئیس محترم جمهور توافق با شش قدرت جهانی را با صلح امام حسن (ع) مقایسه کرده اند. در این رابطه لازم به ذکر است که هرچند هدف از این صلح زمینه سازی برای حفظ موقعیت شیعیان و گسترش اسلام ناب بود، لیکن نه جشنی برای برقرار صلح امام حسن (ع) با معاویه برگزار شد و نه بابت صلح حدیبیه و نه بابت پذیرش قطعنامه 598. هرچند همگی با توجه به واقعیات موجود در مقطع زمانی خویش در مجموع با هدف کمک به حفظ اسلام و جامعه اسلامی ارزیابی می شده است.

بنابراین اعلام جشن در مورد دستاوردهای مذاکرات هسته ای در حالی که ناچار بوده ایم از یک سری از حقوق کشورمان بگذریم و هنوز مراحل اجرایی آن باقی مانده است منطقی به نظر نمی رسد. همانطور که شاهد پایکوبی مردم در آمریکا و اروپا نیستیم.

نتایج بدست آمده در طی این مذاکرات اگر فتنه سال 88 رخ نمی داند می شد در آن دولت به سرانجام برسد و چه بسا تحریم ها تا این حد افزایش نمی یافت و بلکه با دادن امتیاز کمتر و دستاورد بیشتر موضوع می توانست به نتیجه برسد.

ذکر این نکته ضروری است که رسیدن به توافق به معنی پایان دشمنی آمریکا با ملت ایران نبوده و نیست و توطئه های آمریکا کماکان علیه ملت ایران ادامه خواهد یافت و لذا شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل توسط مردم تا آدم شدن آمریکا ادامه خواهد یافت.

حتی اگر علاوه بر دولت آمریکا، کنگره این کشور و نیز شورای امنیت سازمان ملل متحد هم پای توافقی را امضاء نمایند باز هم توافقات قابل خدشه است زیرا آمریکا به دلایلی و از جمله برخورداری از حق وتو امکان هر نوع محکومیت در شورای امنتیت را وتو می‌کند.

ملت و دولت و سایر مسئولان باید بدانند که با توافق حاصله فقط بخشی از مشکلات رفع خواهد شد و راه رفع موانع اصلی پیشرفت کشور با تحقق اقتصاد مقاومتی ممکن می باشد و همگی، اعم از مردم و سئولان باید تمام هم خود رابکار برند تا اقتصاد کشورمان به پرواز درآید و شاهد رشد جهشی در این رابطه باشد.

دهه ای پر تلاطم و پیچ مهم تاریخی را در پیش داریم که با اتحاد  و انسجام حول محور ولایت و با کار و تلاش بی وقفه می توان این راه را در امنیت طی کرد و وارد عصری شد که حتی تصور عظمت و زیبائیش برای ملت ایران وصف ناشدنی است.