صدا و سیما نیمه پر و خالی برجام را نشان دهد
گفتگوی ویژه خبری پنج شنبه شب گذشته که قرار بود با حضور«علیرضا زاکانی»، رییس کمیته بررسی برجام در مجلس و دکتر «حمید بعیدی نژاد» عضو ارشد تیم مذاکره کننده با موضوع بیانات رهبر انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان روی آنتن برود، دقایقی قبل از پخش با درخواست زاکانی تغییر کرد و بدون حضور بعیدی نژاد اجرا شد. قرار بود در این گفت و گو، حمید بعیدی نژاد رییس تیم کارشناسی مذاکره کننده نیز حضور یابد. ولی هنگامی که او درخودرو و در مسیر حرکت به سمت استودیو بود، تماس می گیرند و ضمن عذرخواهی می گویند زاکانی اصرار دارد خودش به تنهایی در این برنامه صحبت کند.
رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس بعدها در خصوص این اقدام گفت:«علت مخالفت من با حضور آقای بعیدینژاد در گفتگوی ویژه خبری شبکه دو، مصوبه کمیسیون ویژه بوده است که اعضا وارد مناظرهها نشوند. ما در کمیسیون ویژه تصمیم گرفته بودیم که به هیچ وجه مناظره نداشته باشیم و له یا علیه برجام، اظهارنظری نکنیم. ضمن این که از دعوت شدن آقای بعیدینژاد اطلاع نداشتم».
دکتر«حشمت الله فلاحت پیشه» در پاسخ به این سئوال که آیا حضور همزمان بعیدی نژاد و زاکانی در برنامه تلویزیونی نکته مثبتی به همراه دارد یاخیر می گوید:«به نظرم این کار کارخوبی است. به هرحال یک توافق جدی و کم سابقه ای در حال بررسی و پذیرش است. حالا این که دو مقام یکی منتسب به قوه مجریه و دیگری از قوه مقننه، که یکی عضو تیم مذاکره کننده و دیگری هم مسئول کمیسیون ویژه مجلس برای بررسی برجام هستند برای گفتن نظراتشان بیایند کار بسیار خوبی است. یکی از وظایف صدا و سیما سنجش فضای افکار عمومی کشور است و این افکار عمومی کشور است که می خواهد قضاوت بی طرفانه ای در موضوع برجام داشته باشد».
نماینده مردم اسلام آباد غرب در مجلس هفتم وهشتم در ادامه افزود:« من بر این اعتقادم که حتی اگر جزئیات هم به بحث کشانده شود، نباید با آن مخالفت کرد. در عالم سیاست اصل بر این است که تصمیم گیری ها واحد باشد. ولی واحد بودن و وحدت در تصمیم گیری به معنای بستن فضای نقد نیست. یعنی نقد و خرد ورزی لازمه هر جامعه ای است. مردم می توانند نظر مخالف را هم داشته باشند و نظر مخالف را هم بشنوند. ولی در نهایت مردم ایران نشان دادند، که حتی به رغم اختلاف نظرات، زمانی که بحث تصمیم گیری باشد، آن زمان بر سر تصمیم گیری واحد وحدت نظر دارند و به تصمیم نظام دولتی و نظام سیاسیشان احترام قائلند».
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تاکید بر اینکه بررسی جزئیات توافق تا حد مقدور طبیعی است و جای نگرانی ندارد گفت:« صدا سیما باید دو تا موضوع را مد نظر قرار دهند. یکی در زمینه طرح نظرات است که باید سعی کند یک طرفه به قاضی نرود و امکان طرح همه نظرات مختلف را بدهد. یعنی سعی کند موضوع به جای این که در قالب یک خط و یا حتی تعصب مدیریتی شکل بگیرد موضوع را کاملا فضای کارشناسی پیش ببرد.در نهایت این که صدا و سیما باید کمک کند، تا تصمیم گیری برای نظام کار راحتی باشد و این تصمیم گیری را دشوار نکند».
اما «دکتر محمد حسن قدیری ابیانه» کارشناس مسائل سیاسی نیز درباره رویکردی که صداو سیما باید در بررسی برجام داشته باشد می گوید:« صدا و سیما باید واقعیت های برجام یعنی چه نیمه پر و چه نیمه خالی آن را برای مردم تشریح نماید. زیرا تعهد به برجام یا رد آن هر دو در امور کشور تاثیرگذار است. این بررسی ها باید بدون تعصب صورت گیرد و امکان اظهار نظر موافقین یا مخالفین آن با اظهارات مستند فراهم گردد».
سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران درمکزیک و استرالیا در خصوص بررسی جزئیات توافق در رسانه های عمومی هم معتقد است: «تشریح برجام در کلیات و جزئیات، مفید است، چرا که آگاهی دادن مفید است. اما این که این جزئیات آیا واقعا جزئی است و یا این که آثار کلی دارد، قابل بحث است. یعنی ممکن است یک طرف مسئله ای را جزئی ارزیابی کند، در حالی که از دید دیگری، مسئله کلی باشد. لذا دیدگاه های مختلفی در مورد هر یک از این جزئیات و بندها مطرح است».
این کارشناس مسائل استراتژیک در پاسخ به این سئوال که مخالفان برجام تاچه میزان می توانند در صداوسیما حضور داشته باشند گفت:« فرض بر این است که مخالف و موافق برجام، منافع ملی را دنبال می کنند و اگر مخالفتی وجود دارد، با لحاظ منافع ملی است. یعنی بعضی ها برجام و بندهایی از آن را به نفع کشور و بعضی به ضرر کشور می دانند. پس هر دو مدعی هستند که در پی تحقق مصلحت ملت هستند. مناظره یا مذاکره یا میزگرد بین موافقان و مخالفان برجام که هدفشان تأمین منافع کشور است، بلامانع است».
قدیری ابیانه در پایان افزود:«به نظر من در سطح صدا و سیما، با توجه به این که برنامه های مختلفی برای مخاطبین مختلف دارد، لذا متناسب با مخاطب و در حد فهم مخاطب باید مسائل روشن شود. همان طور که در برنامه هایی مثل برنامه های پزشکی، مسائل پزشکی حتی المقدور برای مخاطبین تشریح می شود. در این جا هم مسئله بسیار حساسی وجود دارد، از آن جا که مسئله برجام مسئله بسیار حساسی است، مناسب است که در ارتباط با آن اطلاع رسانی صورت گیرد».
با توجه به اظهارات این دو کارشناس سیاسی که هم بر ابعاد موضوع مذاکرات هسته ای ایران و۱+۵ مسلط اند و هم نسبت به کارکردهای رسانه آگاهی دارند، باید گفت دست اندرکاران گفتگوی ویژه خبری می توانستند با اندکی تدبیر و هماهنگی بیشتر از بروز چنین سوء تفاهمی که با توجه به بستر فعلی راه را برای تفاسیر مختلف باز می کند جلوگیری کنند. علیرضا زاکانی معتقد است که از فرم مناظره ای این برنامه بی اطلاع بوده و عدم موافقتش با حضور دکتر بعیدی نژاد تنها به مصوبه کمیسیون برجام مجلس باز می گردد. اگرچه او نیز می توانست با کمی انعطاف امکان حضور نماینده تیم مذاکره کننده در برنامه را فراهم کرده و درعوض با اعلام این محدودیت در همان ابتدای برنامه از ورود به فضای دوقطبی و مناظره ای جلوگیری کند.