اهداف، سیاستها و استراتژی ها در مورد ارباب رجوع از فصل سوم کتاب "برنامه جهاد اداری؛ نجات ارباب رجوع" نوشته دکتر قدیری ابیانه
بر اساس اهم نقاط قوت و ضعف و نیز اهم فرصتها و تهدیدات به ترتیبی که در ادامه این قسمت خواهد آمد استراتژیها استخراج میگردد.
آنگاه اهداف، بر اساس چشم انداز 1404 مصوب مقام معظم رهبری و نیز اهداف تعریف شده در این تحقیق، مشخص شده و به دنبال آن سیاستهای نظام که راهنمای تعیین استراتژیها است با استفاده از سیاستهای کلی اعلام شده توسط مقام معظم رهبری به عنوان راهنمای تدوین استراتژی برنامه چهارم توسعه ذکر شده است.
در پایان این قسمت استراتژیهای پیشنهادی تحقیق ذکر شده است.
استراتژی اطـّلاعرسانی دستگاههای اداری در امور اربابرجوع، از این لحاظ که موجب کاهش تقاضای سفر و در نتیجه کاهش ترافیک، کاهش مصرف سوخت و علیالخصوص کاهش آلودگی محیط زیست و عوارض ناشی از آن میشود را میتوان استراتژی سبز اداری نامید.
پیشنهادات در رابطه با مطالعات انجام شده در مورد سازمان ثبت احوال، در بخش چهارم از فصل پنجم ذکر شده است.
نقاط قوت
1) وجود امکانات ارتباطی در دستگاهها از قبیل تلفن، فاکس و ... در ادارات
2) وجود پایگاههای اینترنتی توسط تعدادی از سازمانها
3) وجود امکانات نسبی در ادارات نظیر دستگاه کپی
نقاط ضعف
1 – ضعف فرهنگ عمومی در استفاده از امکانات موجود ارتباطاتی(تلفن، پست، پست تصویری و ...) برای کسب اطـّلاعات اداری به جای مراجعه به ادارات برای کسب اطـّلاعات حضوری
2 - عدم استفاده مناسب ادارات از امکانات موجود ارتباطاتی(تلفن، پست، پست تصویری، پایگاههای اطـّلاعرسانی و ...) برای پاسخگویی و اطـّلاعرسانی غیرحضوری به اربابرجوع در امور اداری.
2 - ضعف و عدم التزام ادارات به پاسخگویی (علیالخصوص پاسخگویی مکتوب و مستند به مقررات) به متقاضیان خدمات دولتی
4 - وجود زمینه فساد اداری و رشوهخواری به دلیل عدم شفافیت اداری و عدم دسترسی عموم به اطـّلاعات و مقررات اداری
5 - تاکید بر دروندادهها و فرایندها و بی توجهی به وضعیت متقاضیان خدمات دولتی بویژه در رابطه با ترددها در اتخاذ تدابیر مدیریتی.
6 - عدم برنامه ریزی در انجام امور اداری مردم از مبدأ امور و قرار گرفتن اصل بر مراجعه مردم به ادارات.
7 - عدم وجود پایگاهها و بانکهای اطـّلاعات اداری در بسیاری از دستگاهها، عدم هماهنگی فی مابین این پایگاهها و عدم اطـّلاعرسانی در مورد وجود این پایگاهها.
8 - کمبود بودجه اطـّلاعرسانی دستگاههای دولتی.
فرصتها
1- گسترش سریع پست، مخابرات و مراکز ارتباطات اینترنتی در ایران
2- رو به گسترش بودن درصد دارندگان تلفن، رایانه، ارتباط با اینترنت و پست الکترونیک.
3- وجود رسانههای رو به گسترش مکتوب و صوتی و تصویری
4- تعداد رو به افزایش نیروهای مسلط به فناوری اطـّلاعات
5- روند بهبود خدمات بانکی الکترونیکی
تهدیدات
1- اتلاف وقت مردم در ترددهای اضافی،
2 - تشدید بحران ترافیک، تصادفات، آلودگی محیط زیست و بیماریها و تلفات آن
3 - اتلاف سرمایههای مردم و دولت و بازماندن از توسعه مناسب کشور.
4 - تشدید فساد اداری،
5- بیاعتمادی مردم نسبت به دولت و تشدید نارضایتیها
6 - تبدیل نارضایتی مردم از دستگاهها به نارضایتی از نظام
7- تبدیل نارضایتی به انفعال و عدم مقبولیت و مشارکت و سپس تبدیل آن به معارضه با نظام
8 – تضییع حقوق اربابرجوع
9 – عدم بهره برداری نقاط محروم از امکانات عمومی
10 – اتلاف یارانه کلان در یارانه بنزین.
اهداف
در تبیین اهداف دولت در زمینه اطـّلاعرسانی در امور اداری اهداف کلان ملـّی (اهداف چشم انداز مورد بررسی قرار گرفته است. مواردی که در ارتباط با موضوع تحقیق حاضر قابل احصاء بوده و میتوان از آنها به عنوان اهداف در جهت تدوین استراتژیها بهره گرفت به شرح زیر است:
1- تأمین رفاه مردم.
2- بهبود وضع ترافیک.
3- کاهش مصرف سوخت.
4- کاهش تصادفات و تلفات ناشی از آن.
5- کاهش آلودگی هوا و تلفات و آثار ناشی از آن.
6- تقویت مؤلفههای قدرت ملی.
7- توسعه و آبادانی روزافزون کشور.
8- فقر زدایی و رسیدگی به مردم مناطق محروم.
9- تقویت اعتماد و رضایت عمومی نسبت به نظام.
10- کاهش حجم دولت.
11- تقویت امنیّت ملی.
سیاستها
در تبیین سیاستهای دولت در زمینه اطـّلاعرسانی در امور اداری، سیاستهای کلان نظام، بویژه سیاستهای کلان اعلام شده از سوی مقام معظم رهبری برای تدوین برنامه چهارم توسعه ملـّی مورد بررسی قرار گرفته است و مواردی که در ارتباط با موضوع تحقیق حاضر قابل احصاء بوده و میتوان از آنها به عنوان سیاستها در جهت تدوین استراتژیها بهره گرفت به شرح زیر است:
1- خصوصی سازی حداکثری اطـّلاعرسانی و انجام مناسب امور اداری.
2- اصلاح ساختار اداری با تأکید بر کارآیی، شفافیت، سلامت و بهرهمندی از فنآوریهای نوین.
3- تأمین رفاه مردم.
4- پرهیز از اتلاف وقت مردم در ترددهای اضافی و ترافیک.
5- کاهش تقاضای سفر.
6- بهبود وضع ترافیک.
7- کاهش مصرف سوخت.
8- کاهش تصادفات و تلفات ناشی از آن.
9- کاهش آلودگی هوا و تلفات و آثار ناشی از آن.
10- تحقق عدالت اجتماعی در برخورداری از تسهیلات دولتی.
11- مبارزه با فساد و رشوهخواری و رانت خواری.
12- خدمت گذاری به مردم
13- پاسخگویی به مردم
14- شفاف سازی اطـّلاعات اداری
15- جلوگیری از اتلاف سرمایههای عمومی برای استفاده بهینه از آن.
16- اختصاص بهینه بودجه.
17- کاهش حجم دولت.
18- توسعه و آبادانی روزافزون کشور.
19- خنثی سازی توطئههای دشمنان خارجی و عوامل داخلی.
20- تقویت اعتماد و رضایت عمومی نسبت به نظام.
21- تقویت مقبولیت و مشروعیّت نظام.
22- تقویت مشارکت و حمایت مردمی از نظام.
استراتژیهای (بهره برداری از فرصتها با بهره جویی از نقاط قوت)
23- استفاده از امکانات موجود و رو به گسترش ارتباطی (نظیر تلفن، پست و ...) برای برقراری ارتباط متقابل بین اربابرجوع و ادارات برای انتقال اطـّلاعات اداری و پاسخگویی به صورت غیرحضوری با هدف کاهش تقاضای سفر.
24- گسترش پایگاههای اطـّلاعرسانی اینترنتی در دستگاههای دولتی و استفاده از پست الکترونیکی برای اطـّلاعرسانی و پاسخگویی در امور اداری.
25- فعال شدن نیروهای آموزش دیده در زمینه فناوری اطـّلاعاتی در بخش دولتی و خصوصی با هدف اطـّلاعرسانی در امور اداری.
استراتژیهای رفع نقاط ضعف با بهره جستن از فرصتها
1- فرهنگ سازی از طریق رسانههای گروهی و ... برای ترغیب و آموزش مردم، کارکنان دولتی و ادارات برای استفاده از وسایل ارتباطی برای انتقال اطـّلاعات اداری به مردم با هدف کاهش تقاضای سفر.
2- شفاف سازی اطـّلاعات اداری برای ایجاد امکان دسترسی آسان مردم به اطـّلاعات اداری با هدف مقابله با فساد اداری و رشوهخواری.
3- برنامه ریزی بر اساس بروندادهها و توجّه به وضعیت اربابرجوع در خارج از محیط اداری و انجام امور اداری از مبدأ با هدف کاهش تقاضای سفر در اتخاذ تدابیر اداری
4- توسعه فنآوریهای بانکی و همکاری بین بانکی با هدف انجام مشترک امور مالی اداری اربابرجوع و اختصاص شماره حسابهای سراسری و رُند به سازمانهای دولتی با هدف سهولت در اطـّلاعرسانی در مورد حسابهای بانکی ادارات.
5- اختصاص بودجه مناسب برای اطـّلاعرسانی غیرحضوری د ر امور اداری به مردم با هدف کاهش تقاضای سفر و کاهش زمینه فساد اداری.
استراتژیهای استفاده از نقاط قوت برای احتراز از تهدیدات
1- ایجاد مراکز اطـّلاعرسانی و پاسخگویی از طریق امکانات ارتباطاتی، (پست، تلفن، پست الکترونیک و ... ) به اربابرجوع با هدف کاهش تردد با هدف کاهش اتلاف وقت مردم، کاهش ترافیک، کاهش تصادفات و آلودگی هوا و تلفات ناشی از آن و صرفهجویی در هزینههای خانوار و دولت.
2- شفاف سازی اطـّلاعات اداری و فراهم آوردن دسترسی مردم به اطـّلاعات و مقررات اداری از طریق ایجاد بانکهای اطـّلاعات اداری و بانک مرکزی اطـّلاعات اداری و پایگاههای اینترنتی اطـّلاعرسانی با هدف کاهش زمینه فساد اداری.
3- استفاده از امکانات اداری و اطـّلاعرسانی برای کاهش تقاضای سفر، کاهش زمینه فساد اداری، تسهیل امور اربابرجوع با هدف افزایش رضایت عمومی، مشارکت مردمی، مقبولیت و مشروعیّت نظام.
استراتژیهای کاهش نقاط ضعف و پرهیز از تهدیدات
1- اصلاح فرهنگ عمومی در استفاده از وسایل ارتباطی برای کسب اطـّلاعات اداری و پرهیز از مراجعه حضوری به ادارات برای کسب اطـّلاعات اداری.
2- اصلاح فرهنگ اداری و مدیریتی کارکنان دولتی در جهت استفاده از امکانات ارتباطاتی موجود و پاسخگویی غیرحضوری به مردم برای اجتناب از تردد اضافی اربابرجوع به ادارات با هدف کاهش تقاضای سفر و تسهیل امور برای اربابرجوع.
3- تاکید و رعایت حق اربابرجوع در دریافت پاسخ مکتوب مستند به قوانین و مقررات شفاف اداری در مورد تقاضاهای خود.
4- اختصاص بودجه برای پرهیز از سفر به جای اختصاص بودجه به انجام سفر با افزایش بودجه اطـّلاعرسانی دستگاهی دولتی با تاکید بر اطـّلاعرسانی اداری غیرحضوری به متقاضیان خدمات دولتی.
5- ایجاد پایگاههای اطـّلاعرسانی اینترنتی و بانک اطـّلاعات اداری و اطـّلاعرسانی در مورد وجود چنین پایگاههایی به منظور شفاف سازی و دسترسی مردم به اطـّلاعات اداری با هدف کاهش زمینه فساد و کاهش تقاضای سفر.
استراتژیهای ترکیبی
1- اصلاح فرهنگ کاری و مدیریتی کارکنان و مدیریتهای دولتی در جهت لحاظ کردن بروندادهها و وضعیت و منافع متقاضیان خدمات دولتی در برنامه ریزیهای مدیریتی و انجام امور مردم از مبدأ و اصلاح فرهنگ کارکنان و مدیران دولتی برای اطـّلاعرسانی امور اداری به صورت غیرحضوری از طریق استفاده از امکانات ارتباطاتی در دسترس با هدف جلب رضایت و تسهیل امور اربابرجوع و کاهش نیاز مردم به مراجعه به ادارات.
2- اختصاص بودجه برای پرهیز از سفر به جای اختصاص بودجه به انجام سفر و افزایش بودجه اطـّلاعرسانی دستگاههای دولتی با هدف اطـّلاعرسانی غیرحضوری به متقاضیان خدمات دولتی.
3- ایجاد واحدهای اطـّلاعرسانی و پاسخگویی به متقاضیان خدمات دولتی در ادارات با استفاده از امکانات موجود و رو به گسترش ارتباطاتی (نظیر تلفن، پست و ...) برای انتقال اطـّلاعات اداری و پاسخگویی (بویژه به صورت غیرحضوری) به اربابرجوع به منظور کاهش نیاز مردم به مراجعه حضوری به ادارات با هدف جلب رضایت بیشتر مردم و بهبود وضعیت ترافیک و هوا.
4- سازماندهی ادارات برای پاسخگویی مکتوب و مستدل و مستند به مقررات شفاف و قابل دسترس اداری(عندالمطالبه) به متقاضیان خدمات دولتی با هدف کاهش زمینههای فساد اداری و رشوهخواری و به رسمیت شناختن حق اربابرجوع برای دریافت پاسخ مکتوب.
5- شفافسازی اطـّلاعات اداری و فراهم آوردن امکانات دسترسی آسان مردم به اطـّلاعات و مقررات اداری از طرق مختلف از جمله از طریق ایجاد بانکهای اطـّلاعات اداری و بانک مرکزی اطـّلاعات اداری و پایگاههای اینترنتی اطـّلاعرسانی و با هدف افزایش اطـّلاعات و آگاهی عمومی در مورد امور اداری، کاهش تقاضای سفر و کاهش زمینه فساد اداری و رشوهخواری.
6- فراهم کردن زمینه فعال شدن نیروهای آموزش دیده در زمینه فناوری اطـّلاعات در بخش خصوصی و دولتی و حمایت از مشارکت بخش خصوصی در اطـّلاعرسانی امور اداری با هدف کاهش تقاضای سفر.
7- فرهنگ سازی از طریق رسانههای گروهی و ... برای ترغیب و آموزش مردم، برای استفاده از وسایل ارتباطی برای دریافت اطـّلاعات اداری مورد نیاز با هدف کاهش تقاضای سفر.
8- توسعه فنآوریهای بانکی و همکاری بین بانکی با هدف انجام مشترک امور مالی اداری اربابرجوع و اختصاص شماره حسابهای سراسری و رُند به سازمانهای دولتی با هدف سهولت در اطـّلاعرسانی در مورد حسابهای بانکی ادارات.