وضعیت نظارت و کنترل بر قیمت‌ها بعد از افزایش قیمت بنزین
«دکتر محمدحسن قدیری ابیانه» دکترای مدیریت استراتژیک و سفیر سابق ایران در مکزیک و ایتالیا در گفت‌وگو با گزارشگر کیهان می‌گوید: «باید بدانیم که این پرداخت یارانه به مواد سوختی بدترین کاری است که میشود انجام داد. سوخت را زیر قیمت می‌فروختند ما الان نفت سفید را بشکه‌ای 2 دلار می‌فروشیم در حالی که نفت خام حدود 60 دلار است و گازوئیل حدود 5 دلار و این یارانه‌ها هم پنهان است یعنی در بودجه هیچ نمودی ندارد.»
وی در ادامه می‌گوید: «قبلا دولت عنوان می‌کرد که 930 هزار میلیارد تومان یارانه پنهان وجود دارد! این یک فاجعه و حدود 2 برابر بودجه عمومی کشور است. برای این‌که میزان آن مشخص شود با 930 هزار میلیارد تومان میشود 9 میلیون و 300 هزار شغل ایجاد کرد. در صورتی که برای هر شغل 100 میلیون تومان بلاعوض پرداخت بشود، معادل یک میلیون و هشتصد هزار خانه 100 متری می‌توان ساخت، اگر هزینه ساخت هر مترمربع را 5 میلیون تومان در نظر بگیریم. امروز هم می‌گویند این یارانه پنهان بیش از این مقدار است.»
دکتر قدیری ابیانه می‌افزاید: «این یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بودجه هست که دولت در بودجه جدید هم آن را رفع نکرده. یک چنین پول کلانی که می‌تواند مشکل بیکاری و بسیاری از مشکلات ما را مرتفع کند در یارانه سوخت از دست می‌دهیم. فقط یارانه بنزین با احتساب قیمت واقعی‌اش قبلا 265 هزار میلیارد تومان بوده. این مبلغ معادل 2 میلیون و 650 هزار شغل 100 میلیونی است و ما این مبلغ را یارانه بنزین می‌دهیم و این در حالی است که جوانان ما بیکارند و با هزاران معضل روبه‌رو هستند.»
وی تصریح می‌کند: «به نظر من این دولت، دولتی نیست که بخواهد و بتواند مشکلات کشور را حل کند و این هم تا زمانی است که دولت‌مردان ما به جای حل مشکل اقتصادی کشور به دنبال این هستند که از رانت‌های موجود سهمی ببرند.
این دکترای مدیریت استراتژیک در ادامه می‌افزاید: «بین گران‌فروشی و گران بودن ذاتی کالا تفاوت است. به عنوان مثال طلا از نقره طبیعتا گران‌تر است. اما گران‌فروشی در این‌جا مطرح است. یکی از تصمیمات اشتباهی که در دولت آقای هاشمی گرفته شد، این بود که نظارت بر اصناف را به خودشان محول کرد. اصناف هم نمایندگان همان صنف هستند و منتخب آنها و لذا نمی‌توانند با هم صنفی‌های خود برخورد کنند. حتی ما شاهد بودیم در برخی از نمایشگاه‌هایی که به مناسبت اول مهر یا سال نو برگزار میشود اصناف با کسانی برخورد می‌کردند که اجناس را ارزان‌تر می‌فروختند! یعنی با ارزان‌‌فروشی برخورد می‌کردند و آنها را توبیخ می‌کردند.»
وی در خصوص مبارزه با گران‌فروشی می‌گوید: «من معتقدم که برای مبارزه با گران‌فروشی هم اصناف باید برخورد کنند و هم دولت باید خودش نظارت داشته باشد و این مسئولیت را فقط به اصناف که مدافع منافع صنف خودشان هستند، نسپارند و ضمنا مردم هم باید انجمن‌ها و سازمان‌های غیردولتی مدافع حقوق مصر‌ف‌کننده ایجاد کنند. در بسیاری از کشورها این چنین سازمان‌هایی غیردولتی ایجاد شده‌اند که به دفاع از حقوق مصرف‌کنندگان می‌پردازند و اگر هم لازم باشد شکایت می‌کنند.»
دکتر قدیری ابیانه تاکید می‌کند: «دستگاه‌های دولتی به دلیل ساعت کار مفید اندک و عدم توجه و عدم احساس مسئولیت در وظایف و نظارت بر اجرا قطعا سبب‌ساز این مشکلات هستند.
از طرفی هم جریمه‌هایی که برای گران‌فروشان و افراد خاطی در نظر گرفته میشود، پایین است. ما باید مجازات افراد گران‌فروش را سنگین کنیم تا افراد این کار را انجام ندهند.»
وی ادامه می‌دهد: «وقتی دولت ارز ترجیحی به کسی می‌دهد، مثلا بابت واردات گوشت، این امکان برای دولت وجود ندارد که بر نحوه توزیع این گوشت نظارت کند. درحالی که معادل هر دلار گوشت، دولت 8 هزار تومان یارانه می‌دهد و واردکننده اگر بتواند قوانین را دور بزند، سود کلانی می‌برد. بنابراین برای پایین آوردن قیمت، این امر کار خلافی است و نتیجه عکس دارد. بهتر است بودجه‌ای که برای واردات با ارز دولتی هزینه می‌کنند را به نفع مردم خصوصا محرومین هزینه کنند. در این شرایط است که به آنها می‌رسد. اگر توجه کنیم، متوجه می‌شویم چند درصد از این گوشتی که با این یارانه وارد شد نصیب محرومین شد، از عشایر و روستائیان تا کپرنشینان، چقدر از آن استفاده کردند؟! لذا یک سری سیاست‌های اشتباه است که منجر به این مشکلات میشود که آنها را باید مرتفع کرد.»
سفیر سابق ایران در مکزیک و ایتالیا می‌افزاید: «باید قیمت سوخت افزایش یابد و این مابه‌التفاوت به نفع محرومین و مردم هزینه شود و اگر مردم آگاهی و اعتماد داشته باشند از این که، حتما به نفع اقتصاد و مردم خواهد بود، اولا اسراف نمی‌کنند و ثانیا از قاچاق سوخت جلوگیری میشود و ثالثا، ما الان به جای استفاده از موقعیت استراتژیکی ترانزیتی کالا داریم ضرر می‌کنیم زیرا یارانه پرداختی بیش از حق ترانزیت دریافتی است. رابعا ما کشوری آفتاب‌خیز هستیم و می‌توانیم از انرژی خورشیدی استفاده کنیم.»
وی با تأکید بر این که، تا مادامی که نفت سفید بشکه‌ای 2 دلار و گازوئیل 5 دلار است، استفاده از انرژی‌های نو به صرفه جلوه نمی‌کند، می‌گوید: «استفاده از انرژی‌های نو با این قیمت‌های سوخت ارزان به صرفه جلوه نمی‌کند درحالی که در واقعیت به صرفه است. مردم باید آگاه باشند و مطمئن از این که این پول در جای بهتری هزینه میشود و لازمه‌اش این است که به دولت و مدیران‌شان اطمینان داشته باشند. متأسفانه فساد بستگان نزدیک مسئولین بالای اجرایی کشور جایی برای اعتماد باقی نگذاشتند.»
kayhan.ir/fa/news/178410