پایگاه شخصی دکتر محمد حسن قدیری ابیانه

به کرات شنیده شده که در ایران تحزب جایگاه مناسبی در افکار عمومی ندارد و زمینه فرهنگی برای رشد احزاب وجود ندارد.

معمولا در کشورهای توسعه یافته، اعضای حزب می دانند که باید حزب را یاری رسانند و در هزینه های آن شریک شوند و لذا برای حمایت از یک حزب به عضویت حزب در آمده و حق عضویت را به عنوان یک اصل می پردازند و در ایام انتخابات نیز برای تبلیغات انتخاباتی به حزب کمک می کنند، لیکن در ایران بر اساس همان تفکر غلط، بسیاری از افراد انتظار دارند از طریق عضویت در حزب به امکاناتی دست یابند و از رانت برخوردار شوند. در ایام انتخابات نیز معمولا انتظار دارند که نامزدها شخصا هزینه های تبلیغاتی خویش را بپردازند وبلکه هزینه های فعالیت هوادارن را نیز تقبل کنند.

در ایران، مردم از نامزدهای انتخابات توقع دارند که برای جلب حمایت عامه مردم به کمک به اقشار مختلف پرداخته و بخشی از هزینه های طرح های عمرانی یا رفاهی مردم و سازمان ها را تقبل نمایند تا ثابت کنند که انسان شریف و دلسوزی هستند! و لذا هزینه های انتخابات برای نامزدها بالا رفته و گاه تا چندین برابر حقوقی که مثلا در چهار سال دوره نمایندگی مجلس به نمایندگان پرداخت می شود هزینه می کنند. و افراد توانا اما فاقد امکانات گسترده مالی و یا مخالف چنین روشی، اصولا خود را نامزد چنین سمت هایی نمی نمایند و در مقابل، کسانی برای چنین سمت هایی نامزد می شوند که چنین مسئولیت هایی را به عنوان فرصتی برای رانت خواری و تکاثر ثروت و قدرت خویش می نگرند و حاضرند دست به هر روش غیر مشروعی نیز برای رسیدن به چنین سمتی بزنند. البته این اموضوع کلیت ندارد، لیکن متاسفانه جو حاکم بر انتخابات را به شدت تحت تاثیر خود قرار می دهد.

این طرز تلقی و نگاه بزرگترین مانع تحزب در ایران است. همین تفکر و تلقی باعث می شود که حزب جناح حاکم به سرعت در ایام مسئولیت رشد کند، زیرا بسیاری از افراد با همان انگیزه رانت خواری و یا بهره مندی از تحزب به حزبی می پیوندند که در قدرت بوده و دسترسی به بیت المال و قدرت انتصاب افراد به مسئولیت های حکومتی را دارند و با پایان دوران حاکمیت حزب مذکور نیز حزب دچار افول در فعالیت ها شده و هوادارن خود را از دست داده و حزب حاکم جدید در وضعیت رشد کاذب قرار می گیرد.

این وضعیت موجب گردیده احزاب و یا افرادی که نامزد مسئولیتها هستند تلاش کنند به مردم القاء نمایند که آنها نامزد پیروز خواهند بود، زیرا در صورت باور این مطلب توسط افکار عمومی، بسیاری به او روی می آورند تا بعد از اخذ مسئولیت از او توقع حمایت و رانت داشته باشند. یکی از دلایل بروز فساد در مدیریت ها همین تلقی و انتصابات و نیز رای دادن ها بر همین اساس می باشد.