امامت یک جریان دوسویه است
در گفتگو با دکتر قدیری ابیانه مطرح شد؛ امامت یک جریان دوسویه است
۱۳۹۰/۱۱/۶
یگ گزاره فلسفی همیشه برای ما وجود داشته است که هر وقت از زیارت- به خیال خودمان- دست خالی بر می‌گردیم، با دلخوری می‌گوییم حرم آن قدر شلوغ بود که دستمان به ضریح نرسید. دکتر قدیری ابیانه با همین گزاره فلسفی بحث شیرین زیارت را باز می‌کند و بعد می‌رسد به مبحث امامت و امام رضا(ع) و آخر سر هم دعا می‌کند حرم همیشه آن‌قدر شلوغ باشد که هیچ وقت دستمان به ضریح نرسد.
قدیری ابیانه دکتری مدیریت راهبردی و فوق لیسانس معماری را دارد نمود و در سالهای اخیر به دلیل نقش آفرینی در اسلام آوردن شهیدادواردو آنیلی و معرفی وی به ایرانیان؛ حضوری پررنگ در رسانه های کشور داشته است. مرور این گفتگو خالی از لطف نیست.
مبحث امامت از دیدگاه امام رضا(ع) چگونه تعریف شده است؟
منصب امامت از دیدگاه امام رضا(ع) پیمانی دو سویه است. از سویی چون امام باید در مرتبه بالایی از وارستگی‌ها و صفات قرار داشته باشد، باید از سوی خدا تعیین شود و شیعه هم بر این باور است که امام را باید خداوند سبحان تعیین کند. امامت از این جهت یک پیمان الهی است اما از سوی دیگر امامت پیمانی مردمی‌است. امام رضا(ع) درباره منزلت امامت می‌فرماید: امامت منصبی دو سویه از جانب خداوند سبحان و پذیرش و مقبولیت مردم است و در همین زمینه فرمایش دیگری هم دارند با این مضمون که امامت یک منصب عادی نیست، امامت جانشینی خدا، پیامبر و امیرالمومنین(ع) و میراث گرانبهای حسن(ع) و حسین(ع) است.
ادیان امروز جهان از دوران امامت امام رضا(ع) چگونه بهره برده‌اند؟
دوران امامت آن امام همام همیشه برای تاریخ به عنوان «عصر مناظره» میان ادیان جهان مطرح خواهد بود و آن زمانی بود که شخص امام در جلسات مناظره عمومی پیشوایان مذاهب و ادیان عالم به عنوان سخنگوی اسلام حضور می‌یافت.
این مناظره یعنی آگاهی توام با احترام متقابل از دین یکدیگر که جزئیات آن در تاریخ ثبت شده است و امروز می‌تواند مبنایی برای گفتگو میان تمدن‌هایی که در پی آشنایی با ارزش‌های مورد قبول یکدیگر در سایه احترام متقابل، شکیبایی و مسالمت در جهان هستند، قرار گیرد.
تاثیر این موضوع تا آنجا بود که حضرت امام رضا(ع) در برخی از اجتماعات مربوط به تقریب ادیان جهان در آمریکا به سرچشمه هدایت روحانی و اخلاقی بدل شده است. امروزه به مسلمانان جهان توصیه می‌شود که از جلسات مناظره امام رضا(ع) با نمایندگان سایر ادیان سرمشق گیرند و با در پیش گرفتن این شیوه، میان جوامع خود و سایر ادیان، تفاهم برقرار کنند و یقین داشته باشند که اسلام در مقایسه با دو دین ابراهیمی دیگر از بدیع‌ترین، دوستانه‌ترین و منطقی‌ترین نگرش‌ها برخوردار است .گذشته از این نظرات که بر ضرورت درک عقلانی اهمیت امامت امام رضا(ع) در ارتباط با مسلمانان و غیرمسلمانان تاکید دارد، باید گفت جامعه شیعیان جهان، امام هشتم(ع) را ضامن می‌دانند؛ یعنی اینکه آن امام بزرگوار امنیت لازم را در زمان‌های هراس و تشویش تامین می‌کند.
امام ضامن را امام غریب هم گفته‌اند. توضیح می‌دهید علت غریب بودن امام رضا(ع) چیست؟
غربت امام هشتم(ع) به خاطر ابتلای آن حضرت به پیچیده‌ترین نفاق ممکن سیاسی از سوی مامون عباسی است. او که در پوشش اعطای خلعت و حکم ولایت، آن حضرت را از مدینه به مرو می‌کشاند. او که با عزل آن حضرت از امامت نماز عید فطر، اجازه فتوا به آن وجود نورانی نمی‌دهد. او که با نقشه‌های زیرکانه و محتاطانه هر لحظه در صدد تخریب مقام امامت بر می‌آید. او که با ارتباط مخفیانه با یاران نزدیک امام موسی کاظم(ع) و ارکان صاحب تشیع آن دوران ،اموال مورد نیاز حضرت را برای انجام فعالیت‌های فرهنگی و سیاسی مسدود کرده و آن حضرت را از آوردن بستگان و اهل و عیالش منع می‌کند و هر کس را که به قصد دیدار او از مدینه به سویش حرکت می کند به شهادت می‌رساند. غربت امام ناشی از بی وفایی‌ها و برخوردهای ناجوانمردانه و تهمت‌های بی شرمانه اقوام آن حضرت از جمله عموها و پسرعموها و حتی برادرش زید النار است که هر کدام نه تنها مقام امامت را پاس نمی‌داشتند که با گستاخی تمام به انکار فرزندش امام جواد(ع) نیز اقدام کردند.
با این وجود مشهد الرضا(ع) به قطب معنوی حهان اسلام بدل شده است!
مشهد به دلیل وجود بارگاه رضوی، پایتخت واقعی ایران اسلامی‌است و برقلب‌‌ها حکومت می‌کند .
چگونه می‌توان ارتباط معنوی بارگاه رضوی را با دیگر کشورهای اسلامی‌برقرار کرد؟
ائمه اطهار(ع) همیشه و در هر زمانی چه هنگام حیاتشان و چه پس از آن، چراغ راهنمای بشریت بوده وهستند. وجود مقبره آن‌ها در سرزمین‌های اسلامی‌نعمت بزرگی است که زیارت را برای ساکنان این سرزمین‌ها سهل و آسان کرده است تا به این وسیله مردم هم ارتباط معنوی با این بزرگواران پیدا کنند و هم فرصت نشر معارف آن‌ها را بیابند.
خوشبختانه در عصری زندگی می‌کنیم که شاهد آزادی سرزمین‌هایی هستیم که حرم‌های مطهر و مکان‌های مقدس در آن‌ها قرار دارند، در حالی که این سرزمین‌ها از سلطه جباران وابسته در حال رهایی است و این مسئله امکان به تحقیق پیوستن اتحاد اسلامی را درآینده نزدیک خواهد داد.
برای بهره‌مندی از فرصت‌های ناب زیارت چه اقداماتی لازم است انجام شود؟
در کنار فعالیت‌های فرهنگی گسترده‌ای که در حرم رضوی در حال انجام است، باید فضای بهره‌مندی زائران خارجی را هم فراهم کرد. آستان قدس رضوی باید محور ساماندهی این فعالیت‌ها باشد؛ آن هم به صورت عمیق و اساسی . این فرصت را که می‌گویم، منظور فراهم آوردن یک وعده غذا در میهمانسرای حضرت نیست. قوت این پشتیبانی باید تا جایی باشد که آن‌ها را تا شهر محل سکونتشان هدایت می‌کند.
اقلام فرهنگی و ره توشه سفر این زائران باید به گونه‌ای باشد که به محض رسیدن به کشورشان چند نفر دیگر را نیز ترغیب به سفر کنند.
و در پایان حرفی اگر مانده است؟
من تاکیدم بر قوت بخشیدن بحث خادمان فرهنگی در بارگاه رضوی است . استقرار این خادمان می‌تواند فراتر از بارگاه رضوی باشد و سراسر ایران و جهان را در بر بگیرد.