نظر قدیری ابیانه در مورد پیشنهاد امکان انحلال مجلس
بهتر است به جای عبارت انحلال مجلس عبارت انتخابات زودرس بکار گرفته شود. در حقیقت این حق مردم است که بتوانند وکلای خود را اگر از آن راضی نباشند عوض نمایند.
در بسیاری از کشورها انخابات زودرس پیش بینی شده است و بالاترین مقام کشور که در بسیاری از موارد رئیس جمهور است حق انحلال مجلس با هدف برگزاری انتخابات زودرس را دارد.
این امر خلاف دموکراسی نیست و بد نیست که در اصلاح قانون اساسی ایران هر زمان که اقتضا کرد گنجانده شود.
در حقیقت انتخابات زودرس به معنی دادن اختیار به مردم برای تعویض وکلای منتخب خود است.
روزنامه دولتی ایران در شماره 24 بهمن 96 خود نوشت "رئیس‌جمهوری می‌بایست اختیارات کافی برای اجرای سیاست‌های دولت خود را که برای آن از مردم رای گرفته است در اختیار داشته باشد. به دلیل پیش‌بینی نشدن این سازوکارها در قانون اساسی، می‌بینیم که رئیس‌جمهوری در بسیاری از موارد به بن بست می‌خورد. به عنوان مثال، رئیس‌جمهوری هیچ‌گاه نمی‌تواند مجلس را منحل کند".
روزنامه ایران یادش رفته که نفر اول کشور مقام رهبری است و نه ریاست جمهوری و لذا اگر بنا بر انتخابات زودرس مجلس باشد رئیس جمهور نمی تواند با توجه به استقلال قوا از یکدیگر مجلس را منحل و انتخابات زودرس را برگزار کند بلکه این رهبری هستند که باید عنداللزوم دستور انتخابات زودرس را صادر نمایند.
رئیس جمهور می تواند اگر انتخابات زودرس را خواهان است آن را از رهبری تقاضا نماید و طبیعتا رهبر اگر صلاح بداند دستور مقتضی را صادر خواهد کرد.
در امر بازنگری قانون اساسی که به دستور صریح امام خمینی(ره) انجام شد و تا دو ماه پس از رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی کار اصلاح و تتمیم آن در شورای بازنگری قانون اساسی در جریان بود؛ این شورا غیر از اختیارات مطرح شده در اصل 110 قانون اساسی، مسئله «حق انحلال مجلس برای مقام رهبری» را به عنوان دوازدهمین اختیار رهبری در دستور کار خود قرار داد.
در پی آن، رهبر معظم انقلاب با ارسال نامه‌ای به مرحوم آیت‌الله مشکینی ریاست شورای بازنگری قانون اساسی، خواستار صرف نظر از این مسئله شدند.
در بخشی از این نامه آمده بود: از آن‌جا که طرح مسئله «حق انحلال مجلس برای مقام رهبری»، از سوی جمع کثیری از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و غیر آنان مورد حساسیت و اعتراض قرار گرفته است، شایسته است که موضوع یادشده از دستور کار شورای بازنگری حذف شود، تا موجبی برای اختلاف‌نظر میان برادران در این جو صفا و صمیمیت به وجود نیاید.
این نامه تاریخی به خوبی تفاوت‌ها را نشان می‌دهد، رهبر انقلاب در شرایطی که ولایت فقیه به فرموده امام خمینی(ره) ولایت رسول‌الله(ص) بوده و اختیارات حکومتی نبی معظم اسلام را برای اداره جامعه دارا است برای جلوگیری از انشقاق در کشور خواستار آن می‌شوند که حق انحلال مجلس به رهبری اعطا نشود ولی عده‌ای امروز و برخلاف نص صریح قانون اساسی خواستار اعطای حق انحلال « خانه ملت » به رئیس‌جمهور می‌شوند!
و اما پیشنهاد برگزاری انتخابات زودرس به پیشنهاد اینجانب به مرحوم آیت الله مهدوی کنی مطرح گردید که بعداز دستور کار خارج گردید.
ذیلا خاطره ای را که از این موضوع دارم و سالها قبل به درج آن اقدام کرده ام مجددا منتشر می نمایم:
خاطره پیشنهاد انتخابات زودرس مجلس در اصلاحیه اول قانون اساسی
باسمه تعالی
آنچه در ارتباط با ضرورت پیش بینی انتخابات زودرس مجلس در آخرین روزهای حیاط حضرت امام (ره) در اصلاحیه اول قانون اساسی به حضرت آیت الله مهدوی کنی پیشنهاد کردم.
این خاطرات را چند سال قبل از طریق یکی از دوستان به دست حضرت ایت الله مهدوی کنی رساندم تا ایشان آن را ملاحظه و اگر نکته نظری دارند بفرمایند تا در انتشار آن مد نظر قرار گیرد. این دوست نقل کرد که چون موضوع مربوط به گذشته دور است چیزی به خاطر نیاوردند.
از طرف وزارت امور خارجه برای شرکت در اجلاسی بین المللی در سوئیس حضور داشتم. مصادف بود با اوج بیماری حضرت امام (ره) و صحنه عمل جراحی وی را در تلویزیون سوئیس مشاهده کردم.
حضرت آیت الله مهدوی کنی هم برای جراحی قلب در سوئیس به سر می بردند و در اقامتگاه سفیر کشورمان در ژنو مستقر شده بودند. قرار بود برای عمل جراحی قلب به انگلیس بروند. لیکن استخاره اینکار خوب نیامده و از عمل در آن زمان و سفر به انگلیس منصرف شده بودند. در ایران مدتی بود که بحث اصلاح قانون اساسی مطرح شده بود. از فرصت استفاده کردم و موضوعی را با ایشان مطرح کردم و آن ضرورت قرار گرفتن امکان برگزاری انتخابات زودرس مجلس شورای اسلامی با انحلال آن به تشخیص رهبر انقلاب بود.
گفتم که اینکار تقریبا در همه کشورها بویژه کشورهای غربی رایج است و اختیار انتخابات زودرس و در نتیجه انحلال مجلس دست یکی از مقامات عالیرتبه است. این امر هیچ مغایرتی با دموکراسی ندارد، زیرا بحث انحلال مجلس نیست بلکه بحث انتخابات زودرس است و گاهی این امر صرفا یک امر تکنیکی است. مثلا برای برگزاری همزمان چند انتخابات یا زمانی که دولت و مجلس به توافق نمی رسند و کارها بلوکه می شود و در چنین مواقعی انحلال مجلس برای برگزاری انتخابات زودرس برای عبور از بن بست انجام می شود.
این امر از این نظر نیز مهم است که اگر اکثریتی از مجلس با فریب مردم وارد مجلس شدند و سپس ماهیت واقعی خود را نشان دادند و مردم از آن ناراضی بودند بتوانند در انتخاباتی زودرس نمایندگان جدیدی را برگزینند.
تاکید کردم که بالاترین مقام و مناسب ترین مقام برای اینکار مقام ولایت هستند و بهتر است در تجدید نظر در قانون اساسی انتخابات زودرس و انحلال مجلس برای انجام آن پیش بینی شود.
ایشان پیشنهاد را پذیرفتند و تلفنی با شخصیتی که در ایران بودند صحبت کردند و پیشنهاد طرح آن را دادند. فکر می کنم طرف ایرانی حضرت آیت الله خزعلی بودند ولی نسبت به آن اطمینان ندارم.
آیت الله مهدوی کنی به ایران باز گشتند و در مراسم مربوط به رحلت حضرت امام (ره) شرکت و نقش آفرینی کردند. شاید علت بد آمدن استخاره برای عمل جراحی در آن زمان نیز ضرورت حضور وی دراین مراسم بویژه در ارتباط با وصیت نامه حضرت امام (ره) بود.
طرح این موضوع مصادف شد با رحلت حضرت امام خمینی (ره) و عده ای از نمایندگان وقت مجلس به شدت با آن مخالفت نموده و حتی با رهبر جدید انقلاب اسلامی نامه نگاری کردند و حسب امر معظم له این موضوع از دستور کار مجلس بازنگری قانون اساسی خارج گردید.
معتقدم که اگر موضوع به نحو بهتری مطرح می شد شاید امکان مخالفت گرفته می شد. مثلا اگر گفته می شد که در راستای حفظ حق انتخاب و حتی تغییر رای مردم امکان تغییر نمایندگان میسر باشد و یا چنانچه نماینده گانی با فریب مردم و منافقانه رای آورده و پس از ورود به مجلس ماهیت اصلی خود را نشان دهند راه برای مردم برای تغییر نماینده شان باز باشد و در این رابطه امکان برگزاری انتخابات زودرس مطرح گردد. طبیعی بود که در صورت طرح مسئله انتخابات زودرس، ضرورت انحلال مجلس برای برگزرای آن انتخابات و چگونگی تعیین ضرورت انتخابات زودرس مطرح می گشت که بهترین گزینه این می شد که تشخیص آن بر عهده بالاترین شخصیت نظام یعنی ولی فقیه باشد.
در آن صورت مخالفت با حق مردم برای برگزاری انتخابات زودرس برای نمایندگان آن زمان میسر نمی شد.
هم اینک نیز معتقدم که در بازبینی احتمالی قانون اساسی در آینده بهتر است این بند رسما گنجانده شود، گرچه با توجه به اصل ولایت مطلقه فقیه و اقدام بر اساس تشخیص مصلحت نظام و تعیین سیاست های کلی به دست رهبری نظام، امکان برگزاری انتخابات زودرس کماکان به تشخیص مقام عظمای ولایت ممکن می باشد.